Xây dựng tiềm lực hậu cần (TLHC), một nội dung trong xây dựng tiềm lực PTQK, trực tiếp tạo ra sức mạnh vật chất cho hoạt động hậu cần, để bảo đảm cho xây dựng và hoạt động PTQK. Bên cạnh các yếu tố về chính trị, tinh thần, khoa học, công nghệ, đối ngoại… TLHC PTQK cơ bản phụ thuộc vào tiềm lực kinh tế, nằm trong tiềm lực kinh tế địa phương và địa bàn quân khu (QK), được xây dựng trên nền tảng, khả năng kinh tế các địa phương, địa bàn.

Theo quy định pháp luật, bộ tư lệnh QK phối hợp với cấp ủy, chính quyền cấp tỉnh trên địa bàn lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan quân sự chủ trì, phối hợp với các ban, sở, ngành, đoàn thể địa phương tham mưu xây dựng các tiềm lực… Theo đó, cục hậu cần QK, tham mưu với đảng ủy, tư lệnh QK, Ban chỉ đạo QK về PTQK và khu vực phòng thủ, để chỉ đạo cơ quan hậu cần quân sự địa phương (QSĐP) cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với cơ quan chức năng các sở, ngành, đoàn thể địa phương xây dựng TLHC PTQK (tham mưu, chỉ đạo); cơ quan hậu cần QSĐP cấp tỉnh tham mưu với chỉ huy trưởng để tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương, Ban chỉ đạo khu vực phòng thủ, chủ trì, phối hợp với cơ quan chức năng các sở, ngành, đoàn thể địa phương xây dựng TLHC PTQK (tham mưu, chủ trì, phối hợp) theo phạm vi, chức năng, ở từng ngành, lĩnh vực... Dưới đây là những nội dung chủ yếu xây dựng TLHC PTQK trong một số ngành, lĩnh vực kinh tế, xã hội (KT, XH) của địa phương thuộc QK, như sau:

Trong lĩnh vực công nghiệp

Để tham gia xây dựng TLHC PTQK trong lĩnh vực công nghiệp, bên cạnh việc làm tốt chức năng tham mưu quy hoạch, kế hoạch, cục hậu cần QK, cơ quan hậu cần QSĐP tỉnh, thành phố thực hiện tốt quy định thẩm định các dự án phát triển công nghiệp dân sinh tương ứng hoặc liên quan đến hậu cần quân sự, đáp ứng yêu cầu tiếp nhận công nghệ, chuyển sang sản xuất mặt hàng phục vụ quốc phòng, bảo đảm hậu cần tác chiến… Trong các cơ sở công nghiệp này, căn cứ quy định pháp luật lực lượng dự bị động viên, xây dựng đơn vị dự bị động viên theo chuyên ngành bảo đảm, ngành hàng sản xuất; xây dựng đơn vị hậu cần dự bị động viên, tổ chức huấn luyện chuyên nghiệp quân sự, sẵn sàng huy động, bổ sung lực lượng cho các doanh nghiệp thuộc ngành Hậu cần hoặc tổ chức lại để sản xuất khi động viên cơ sở, xí nghiệp, nhà máy cho nhiệm vụ quốc phòng.

Cục Hậu cần QK tham mưu để chỉ đạo cơ quan hậu cần QSĐP các tỉnh, thành phố, chủ trì, phối hợp thực hiện tốt chức năng tham mưu, giúp cấp có thẩm quyền rà soát, thẩm định, đánh giá sự ảnh hưởng, tác động của quy hoạch, phát triển công nghiệp dân sinh trên địa bàn đến quy hoạch, xây dựng thế trận quân sự; sự tác động, ảnh hưởng của quy hoạch các dự án công nghiệp đến vị trí bố trí đóng quân của các đơn vị Quân đội và các công trình quốc phòng. Đánh giá sự tác động, ảnh hưởng của các dự án khi hoạt động đến vấn đề an ninh, an toàn xã hội, nhiệm vụ quốc phòng, quân sự của địa phương và QK. Tích cực tham mưu biện pháp nâng cao năng lực các ngành công nghiệp đáp ứng nhu cầu vật chất, hậu cần, kỹ thuật, công nghệ cho quốc phòng, quân sự; sẵn sàng huy động năng lực sản xuất, công nghệ của một bộ phận hoặc toàn bộ cơ sở của công ty, doanh nghiệp… phục vụ cho quốc phòng, quân sự, bảo đảm cho PTQK và BVTQ.

Đối với thương mại, dịch vụ

Trong  quy  hoạch,  phát  triển thương  mại,  dịch  vụ,  cục  hậu cần QK, cơ quan hậu cần QSĐP cấp tỉnh, thành phố làm tốt chức năng tham mưu, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, lực lượng (tổ chức) phát triển hệ thống thương mại, dịch vụ của địa phương và trên địa bàn để vừa đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh, phục vụ dân sinh, vừa sẵn sàng chuyển thành  một  bộ  phận  hệ  thống, mạng lưới hậu cần, kỹ thuật tại chỗ, bảo đảm cho nhiệm vụ quốc phòng,  an  ninh  (QP,  AN)  hoặc chiến tranh. Có phương án cân đối, điều chỉnh ngành hàng, dịch vụ đáp ứng yêu cầu cấp thiết bảo đảm quốc phòng, nhu cầu hoạt động của các lực lượng, đặc biệt là  dịch  vụ  cung  cấp,  bảo  đảm lương thực, thực phẩm, thuốc, vật tư y tế, xăng dầu, điện, nước… ở địa bàn, khu vực biên giới, miền núi, vùng biển, hải đảo thuộc QK.

Tham mưu xây dựng hệ thống kho tàng, dự trữ hàng hóa đáp ứng yêu cầu phòng thủ của địa phương, PTQK theo quy định pháp  luật  về  dự  trữ  quốc gia, chú trọng các mặt hàng thiết yếu như: lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, vật tư y tế, nhu yếu phẩm, bách hóa, vật tư, phụ tùng điện máy… ở những địa bàn trọng điểm để sẵn sàng huy động, khai thác bảo đảm. Thường xuyên dự trữ đủ lượng xăng dầu theo chỉ tiêu, kế hoạch được giao; có kế hoạch sơ tán, di chuyển kho, trạm xăng dầu trên những địa bàn thích hợp theo phương án tác chiến phòng thủ để bảo đảm cho các lực lượng hoạt động,  tác  chiến,  sẵn  sàng huy động chi viện, bảo đảm theo chỉ lệnh, hiệp đồng…

leftcenterrightdel
 Ảnh minh họa:qdnd.vn

 

Trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn

Quy hoạch phát triển nông nghiệp, nông thôn phải đảm bảo an ninh lương thực, vừa đáp ứng nhu cầu dân sinh, chế biến trong nước, xuất khẩu, vừa đáp ứng nhu cầu của từng địa phương, QK và cả nước năm đầu chiến tranh. Đối với QK có các tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm, cần làm tốt chức năng tham mưu xây dựng khu đô thị, khu công nghiệp với quy mô phù hợp, bố trí hợp lý, đảm bảo tỷ lệ diện tích đất dành để sản xuất nông nghiệp, thuận lợi cho xây dựng, phát triển lĩnh vực, quản lý, giữ gìn an ninh, trật tự trong thời bình, hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường, đáp ứng yêu cầu quốc phòng, quân sự từng địa phương và toàn QK.

QK có các tỉnh, thành phố ven biển phát huy chức năng tham mưu, làm tốt công tác động viên, đưa dân ra lập nghiệp trên đảo để xây dựng làng, xã, huyện đảo vững  mạnh.  Chú  trọng  đầu  tư xây dựng phát triển các hợp tác xã, đội tàu thuyền đánh bắt xa bờ, xây dựng lực lượng tự vệ, lực lượng dân quân biển, đảo; phối hợp  chặt  chẽ  với  hậu  cần  lực lượng Hải quân và Cảnh sát Biển để bảo đảm cho bảo vệ biển, đảo.

QK có tỉnh có rừng, cục hậu cần QK phối hợp với Cục Hậu cần Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, chỉ đạo cơ quan hậu cần QSĐP, bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh có rừng làm tốt chức năng tham mưu và tham gia chương trình, dự án quản lý, bảo vệ, phục hồi, phát triển rừng tự nhiên, rừng phòng hộ đầu nguồn, gắn với bảo tồn sinh học, bảo vệ cảnh quan, môi trường sinh thái, tạo lớp phủ thực vật, che giấu công trình, hoạt động quân sự, hậu cần. Phối hợp làm tốt công tác trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng, gắn với định canh, định cư, động viên sự tham gia của cộng đồng vào các chuỗi giá trị lâm nghiệp, vừa phát triển kinh tế địa phương, hộ gia đình, vừa tạo nguồn lực hậu cần tại chỗ.

Trong lĩnh vực y tế

Cục hậu cần QK tham mưu để chỉ đạo cơ quan hậu cần QSĐP tỉnh, thành phố, tham mưu, phối hợp thực hiện quy hoạch,  bố trí các bệnh viện, phòng khám khu vực, trung tâm y tế, cơ sở, xí nghiệp dược… phù hợp với địa phương trong QK, đảm bảo có lực lượng, phương tiện, vật tư y tế đáp ứng kịp thời yêu cầu cứu chữa tại chỗ và khi có tình huống hoặc chiến tranh. Làm tốt chức năng tham mưu phát triển đồng bộ hệ thống y tế trên địa bàn QK, chú trọng các mô hình kết hợp quân dân y để thực hiện công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân, có khả năng huy động lực lượng, cơ sở, trang bị, phương tiện vật tư y tế bảo đảm cho hoạt động KVPT địa phương và PTQK khi có tình huống.

Phát huy vai trò của ban quân dân y QK, khu vực phòng thủ (KVPT) tỉnh, kết hợp chặt chẽ giữa y tế dân sự với quân y trong nghiên cứu khoa học, ứng dụng, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân, lực lượng vũ trang trên địa bàn. Phối hợp tổ chức tuyên truyền, điều tra, giám sát và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh; quản lý chuyên môn đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh quân dân y trên địa bàn theo phân cấp quản lý; xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nguồn vốn đầu tư cho các hoạt động kết hợp quân dân y. Tham mưu, điều phối, phối hợp hoạt động các lực lượng quân y, y tế tham gia phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa. Phối hợp bảo đảm quân y, y tế trong tuyển quân, tuyển sinh quân sự; tham gia huấn luyện, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng y tế cho các đối tượng, trong giáo dục quốc phòng, huấn luyện lực lượng dự bị động viên… tổ chức xây dựng đơn vị y tế dự bị động viên, quản lý, xây dựng, đào tạo, huấn luyện lực lượng dự bị động viên ngành Y tế, diễn tập triển khai đơn vị y tế dự bị động viên theo kế hoạch hoạt động được phê duyệt.

Quân khu có các tỉnh có chung đường biên giới với Trung Quốc, Lào, Campuchia, cục hậu cần làm tốt tham mưu, chỉ đạo cơ quan quân y QK, cơ quan hậu cần QSĐP các tỉnh, phối hợp tổ chức các hoạt động đối ngoại trong lĩnh vực y tế, quân y, tổ chức diễn tập chung bảo đảm y tế trong một số tình huống phòng thủ dân sự với các cơ quan, tổ chức tương ứng của địa phương nước bạn, sẵn sàng giúp đỡ nhau khi có tình huống xảy ra…

Trong lĩnh vực giao thông vận tải

Cục hậu cần QK tham mưu, chỉ đạo cơ quan hậu cần QSĐP tỉnh, thành phố, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng địa phương để tham mưu trong việc quy hoạch phát triển mạng lưới giao thông vận tải đáp ứng yêu cầu hoạt động vận tải địa phương, cả vùng và hoạt động PTQK. Có phương án kết nối sử dụng trục, tuyến giao thông đường bộ, đường thủy của địa phương đến các hướng phòng thủ, chốt chiến dịch, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, cơ sở hậu cần các cấp; giữa các thành phần của thế trận hậu cần các cấp thuộc QK với thành phần của hậu cần chiến lược, lực lượng đứng chân trên địa bàn.

Tham mưu, làm tốt việc tham gia ý kiến thẩm định dự án xây dựng công trình giao thông theo quy định pháp luật. Công trình phải đảm bảo tính lưỡng dụng của kết cấu hạ tầng trong thiết kế, nhu cầu phát triển kinh tế, yêu cầu quốc phòng (cơ động lực lượng triển khai và xử trí các tình huống) và đáp ứng yêu cầu phòng thủ dân sự, giao thông thông suốt cho vận chuyển người, vật chất, hậu cần, kỹ thuật trong xử trí tình huống, khắc phục hậu quả; đảm bảo cơ động lực lượng, vũ khí, vật chất, phương tiện kỹ thuật cho tác chiến phòng thủ và cho cấp trên, đơn vị, QK, địa phương bạn theo kế hoạch, hiệp đồng. Phối hợp đẩy mạnh nghiên cứu, cải tiến, sản xuất, chế tạo các loại vật tư, vật chất, phương tiện kỹ thuật ngành Giao thông vận tải, mở rộng sản xuất, tạo việc làm cho Nhân dân địa phương, vừa góp phần phát triển KT, XH địa phương, vừa tạo nguồn lực tại chỗ đáp ứng yêu cầu bảo đảm quốc phòng trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Chủ động tham mưu phối hợp chỉ đạo xây dựng, cải tạo, nâng cấp hệ thống giao thông vận tải trên địa bàn QK, đảm bảo đáp ứng yêu cầu phát triển KT, XH từng địa phương, cả vùng, bảo đảm QP, AN, phục vụ nhiệm vụ xây dựng và hoạt động KVPT địa phương và PTQK trong mọi tình huống. Phối hợp chặt chẽ trong thiết kế, thi công các công trình giao thông vận tải, đặc biệt là các tuyến vận tải huyết mạch, các đoạn, tuyến đi qua địa bàn QK, phải tính đến nhu cầu hoạt động cả thời bình và thời chiến. Dự kiến có nhiều đường vòng tránh, bến phà, bến vượt, ngầm, đường ngầm, (đặc biệt là các đường ngầm, công trình giao thông ngầm trong các thành phố lớn), đường hầm xuyên núi, cải tạo các hang động sẵn có dọc hai bên đường làm kho trạm, nơi trú quân khi cần thiết...

PTQK, bước phát triển mới, nét đặc sắc của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Các vấn đề về xây dựng, hoạt động PTQK cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện, trong đó nội dung, bản chất, tổ chức xây dựng TLHC trong các ngành, lĩnh vực KT, XH phải được làm rõ nhằm tạo ra thực lực, sức mạnh tổng hợp bảo đảm cho xây dựng, hoạt động PTQK, góp phần xây dựng PTQK vững chắc, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đại tá, ThS NGUYỄN ĐÌNH LÂM, Phòng Khoa học Quân sự/TCHC