Cùng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, việc ứng dụng CNTT trong hoạt động ngành Y là yêu cầu tất yếu. Theo đó, những năm qua các bệnh viện quân y (BVQY) đã chủ động đầu tư ứng dụng CNTT vào công tác quản lý bệnh viện, giảm thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, phục vụ bệnh nhân tốt hơn. Đồng thời, giúp các thầy thuốc và bệnh nhân dễ dàng tra cứu thông tin liên quan để phục vụ công tác chuyên môn. Hiện nay, các hệ thống CNTT đang được ứng dụng rộng rãi tại các BVQY như: Hệ thống HIS (quản lý thông tin bệnh viện, giúp bệnh viện quản lý thông tin y tế tổng quát, quản lý nhân sự, tài chính, quản lý bệnh nhân: thông tin về bệnh nhân nội trú, ngoại trú...); Hệ thống LIS (quản lý xét nhiệm); Hệ thống PACS (quản lý và truyền hình ảnh y tế)... Đây là tiền đề quan trọng cho công tác CĐS ngành Quân y nói chung và tại các BVQY nói riêng. Các BVQY tiêu biểu ứng dụng CNTT phục vụ hoạt động chuyên môn là: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108; BVQY 175, 354, 105, 87/TCHC; BVQY 103, Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác/HVQY; BVQY 110/Quân khu 1; BVQY 7A, Bệnh viện quân dân miền Đông/Quân khu 7, BVQY 121/Quân khu 9...
Tại tuyến quân y đơn vị, các bệnh xá, đội điều trị đã thực hiện kết nối liên thông hệ thống mạng theo tuyến phục vụ công tác thống kê, báo cáo, khám, chữa bệnh, thanh toán bảo hiểm y tế đúng quy định. Đối với các bệnh xá tại đảo thuộc Quần đảo Trường Sa - DK, Cục Quân y chủ động tham mưu với Thủ trưởng TCHC chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị triển khai xây dựng hệ thống Telemedicine kết nối hàng chục BVQY với các bệnh xá. Đến nay, hệ thống Telemedicine đang được sử dụng hiệu quả trong hội chẩn, trao đổi chuyên môn, chỉ đạo tuyến giữa các bệnh viện với bệnh xá trên đảo; hỗ trợ chẩn đoán, cấp cứu, điều trị kịp thời nhiều ca bệnh nặng cho bộ đội và ngư dân công tác, làm việc trên ngư trường biển, đảo thuộc Quần đảo Trường Sa.
Tại Cục Quân y, hệ thống mạng LAN được đầu tư và ứng dụng theo mô hình mạng an toàn với hai hệ thống mạng tách biệt về mặt vật lý: mạng LAN kết nối vào mạng truyền số liệu quân sự (TSLqs) và mạng LAN kết nối Internet. Hệ thống mạng TSLqs tạo thuận lợi cho việc ứng dụng, khai thác, sử dụng các phần mềm dùng chung trên mạng TSLqs (Phần mềm quản lý văn bản - hồ sơ công việc, Thư điện tử quân sự, Hệ thông tin chỉ đạo điều hành...) vào hoạt động chuyên môn. Hiện nay, có 6/7 đơn vị cơ sở trực thuộc Cục có mạng TSLqs phục vụ khai thác, sử dụng phần mềm quản lý văn bản. Các phần mềm chuyên ngành đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng được ứng dụng hiệu quả góp phần rút giảm thời gian, tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, nổi bật như các phần mềm: Quản lý cán bộ; Quản lý công nhân viên chức quốc phòng - quân nhân chuyên nghiệp; Quản lý đảng viên; Công tác kế toán, dự toán; Quản lý kho; Quản lý số liệu ngoại kiểm; Hệ thống khớp nối dữ liệu xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin...
Trong hoạt động phòng, chống dịch COVID-19 vừa qua, Cục Quân y đã kịp thời tham mưu với thủ trưởng TCHC và thủ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP), đồng thời phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng phần mềm quản lý công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong BQP (trên mạng Internet). Phần mềm giúp kịp thời cập nhật, quản lý, thống kê, báo cáo tình hình dịch COVID-19 trong Quân đội, làm cơ sở tham mưu với thủ trưởng các cấp trong công tác phòng, chống dịch. Từ đó, góp phần rút giảm nhân lực, giấy tờ thống kê báo cáo, đảm bảo cập nhật số liệu luôn kịp thời, chính xác. Cùng với đó, Cục Quân y chủ động phối hợp với cơ quan đơn vị liên quan tổ chức họp trực tuyến (từ năm 2020 đến nay tổ chức trên 500 cuộc họp trực tuyến các cấp trong nước và gần 20 cuộc họp trực tuyến, diễn tập trực tuyến với Quân y các nước ASEAN) đảm bảo an toàn, rút giảm thời gian, chi phí đi lại của cán bộ, hạn chế tập trung đông người.
Năm 2022, Cục Quân y nói riêng, ngành Quân y nói chung được Thủ trưởng TCHC chọn làm điểm thực hiện CĐS công tác hậu cần Quân đội. Đây là nhiệm vụ mới và khó, yêu cầu cao cả về cơ sở vật chất, kỹ thuật và con người. Song được sự quan tâm của cấp trên, Đảng ủy, Chỉ huy Cục Quân y quyết liệt tổ chức thực hiện CĐS trong Cục, bước đầu đạt được kết quả quan trọng, đó là:
Quán triệt và thực hiện Nghị quyết số 421-NQ/ĐU ngày 28/12/2021 của Đảng ủy TCHC về lãnh đạo “Đẩy mạnh cải cách hành chính, phát triển CPĐT hiệu quả” là một trong “Ba khâu đột phá”, Kế hoạch số 557/KH-TCHC ngày 31/3/2022 về CĐS công tác hậu cần Quân đội giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030, Kế hoạch số 573/KH - TCHC ngày 04/4/2022 về phát triển CPĐT hướng tới Chính phủ số trong TCHC, Cục Quân y thành lập Tổ CNTT, xây dựng kế hoạch triển khai 3 nội dung: Hoàn thành xây dựng phòng Điều hành CĐS phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo điều hành công tác quân y dựa trên dữ liệu số, ngoài ra, còn được sử dụng làm phòng họp. Hệ thống thông tin, tổng hợp báo cáo đã số hóa 23 biểu mẫu, gồm: 21 biểu mẫu về quản lý công tác điều trị dự phòng (thuộc tuyến bệnh viện và thí điểm tại Bệnh viện quân y 354), 02 biểu mẫu (M1, M2) về quản lý công tác vệ sinh phòng dịch tại tuyến đơn vị phục vụ công tác thống kê, báo cáo theo quy định. Xây dựng Hệ thống quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử quân nhân cập nhật dữ liệu thí điểm cho đối tượng từ cấp trung tá trở xuống (mỗi đơn vị 30% quân số) tại Cục Chính trị, Cục Hậu cần, BVQY 354, Viện Y học dự phòng Quân đội, Học viện Kỹ thuật quân sự, Lữ đoàn 205/Binh chủng Thông tin Liên lạc, Bộ Tư lệnh 86). Cơ sở dữ liệu quân nhân được cơ quan, đơn vị cập nhật về kho dữ liệu của Cục (máy chủ đặt tại Cục Quân y) thông qua phần mềm được tự động tổng hợp, phân tích, xử lý bằng công nghệ nền tảng số và hiển thị trên màn hình giám sát số liệu, biểu đồ... Hệ thống Quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử quân nhân cho thấy bước đầu đáp ứng được một số quy định tại Thông tư số 37/TT- BQP ngày 15/4/2021 của BQP về việc quy định phân loại, khám sức khỏe, phân cấp nhiệm vụ quản lý sức khỏe đối với quân nhân, công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng.
Từ kết quả bước đầu làm điểm về CĐS năm 2022 cho thấy có sự thay đổi nhận thức về nội dung CĐS đối với hoạt động chuyên môn tại đơn vị cũng như việc nghiên cứu, tiếp thu và ứng dụng các sản phẩm CĐS. Đây là cơ sở để ngành Quân y đẩy nhanh quá trình CĐS thời gian tới và là những yếu tố cơ bản trong tiến trình thực hiện CĐS của Cục Quân y nói riêng và ngành Quân y nói chung. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai còn bộc lộ khó khăn nhất định như: CĐS là nội dung mới, khó, đặc thù, trong khi nhận thức về CĐS của cán bộ, nhân viên ngành Quân y có lúc, có nơi chưa thực sự thông suốt, ngại thay đổi thói quen làm việc cũ, chưa hình thành thói quen làm việc trên môi trường mạng. Nguồn lực còn hạn chế, con người, hạ tầng kỹ thuật CNTT giữa các tuyến quân y phát triển chưa đồng bộ... Việc tích hợp, kết nối, liên thông chia sẻ đồng bộ dữ liệu giữa các tuyến quân y chưa hoàn thiện. Thông tin dữ liệu của các đơn vị quản lý còn dưới dạng truyền thống (sổ, phiếu, bản in...) là chủ yếu, chưa chuyển đổi dữ liệu số, do vậy việc cung cấp thông tin số liệu theo thời gian thực không đảm bảo. Ngoài ra, hành lang pháp lý cho phép đồng bộ, chia sẻ số dữ liệu quân nhân lên môi trường số chưa hoàn thiện…
Từ thực trạng và trên cơ sở kết quả đạt được trong thực hiện CĐS công tác Quân y năm 2022 vừa qua, năm 2023 và những năm tiếp theo, Cục Quân y xác định: Tích cực tham mưu với thủ trưởng các cấp và phối hợp với các cơ quan liên quan, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng CNTT phát triển CPĐT, thực hiện CĐS hướng tới Chính phủ số với mục tiêu tổng thể, xuyên suốt: “Xây dựng, từng bước hoàn chỉnh hệ thống quản lý, chăm sóc sức khỏe bộ đội dựa trên các công nghệ số; ứng dụng công nghệ số toàn diện tại các cơ sở khám, chữa bệnh trong Quân đội góp phần cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phòng bệnh, khám bệnh, chữa bệnh và các mặt công tác khác; hoàn thiện đưa vào sử dụng Hệ thống Quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử cho quân nhân; xây dựng nền tảng quản trị y tế dựa trên công nghệ số, tích hợp thông tin, dữ liệu, hình thành cơ sở dữ liệu về y tế của BQP” nhằm đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ trong quản lý, chỉ đạo, điều hành công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội và Nhân dân. Để thực hiện tốt các nội dung trên, trước mắt Cục Quân y xác định thực hiện đồng bộ một số biện pháp sau:
Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các nghị quyết, quyết định, chỉ thị, kế hoạch của Quân ủy Trung ương, BQP về phát triển CPĐT, thực hiện CĐS hướng tới Chính phủ số. Trong đó, tập trung hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được xác định trong Kế hoạch số 557/KH-TCHC ngày 31/3/2022 về CĐS công tác hậu cần Quân đội giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030 của TCHC đã được Thủ trưởng BQP phê duyệt.
Thường xuyên quán triệt, giáo dục, tuyên truyền đến cán bộ, nhân viên quân y các cấp những nội dung phát triển CPĐT, thực hiện CĐS hướng tới Chính phủ số tạo sự thống nhất cao trong nhận thức và triển khai thực hiện. Gắn ứng dụng, phát triển CNTT, phát triển CPĐT, thực hiện CĐS hướng tới Chính phủ số với phong trào thi đua (PTTĐ) Quyết thắng, PTTĐ “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, PTTĐ xây dựng “Đơn vị quân y 5 tốt”. Các cơ quan, đơn vị cơ sở Cục coi đây là một trong những nội dung, mục tiêu xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, đồng thời cũng là biện pháp để nâng cao hiệu quả công tác.
Từng bước chuẩn hóa thông tin, biểu mẫu báo cáo, chế độ báo cáo, quy trình nghiệp vụ, xử lý công việc trong lĩnh vực quân y theo phạm vi, chức năng quân y trên các tuyến, theo hướng tối ưu để rút ngắn thời gian, tiết kiệm chi phí và đảm bảo đồng bộ, chặt chẽ, nền nếp, chất lượng, góp phần phát triển CPĐT, thực hiện CĐS hướng tới Chính phủ số ở cơ quan, đơn vị quân y các cấp. Chủ động tham mưu, đề xuất với thủ trưởng các cấp hoàn thiện hành lang pháp lý cho phép liên thông, đồng bộ, chia sẻ dữ liệu công tác quân y, hồ sơ quân nhân lên môi trường số để cơ quan quân y các cấp làm căn cứ triển khai ứng dụng, phát triển CNTT và CĐS hiệu quả.
Tích cực tham mưu với thủ trưởng các cấp và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nghiệp vụ liên quan triển khai khảo sát, đánh giá hiện trạng, xác định nhu cầu ứng dụng CNTT phục vụ CĐS trong công tác chỉ huy, chỉ đạo, quản lý công tác quân y làm cơ sở xây dựng nguồn lực con người, trang thiết bị CNTT đồng bộ ở các tuyến quân y. Mở rộng hạ tầng mạng TSLqs với băng thông đủ mạnh cho các cơ quan, đơn vị quân y toàn quân; có mạng chuyên dùng kết nối an toàn giữa các BVQY, bệnh xá quân y…
Với sự quan tâm, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, BQP, trực tiếp là Đảng ủy, Chỉ huy TCHC, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị liên quan và sự đoàn kết, quyết tâm của Đảng ủy, Chỉ huy Cục Quân y, cơ quan quân y các cấp, tin rằng thời gian tới, ngành Quân y sẽ thực hiện tốt nhiệm vụ CĐS công tác quân y.
Đại tá, PGS, TS. LÊ VĂN ĐÔNG - Phó Cục trưởng Cục Quân y/TCHC