Những năm qua, một số chỉ tiêu Chương trình hoạt động về công tác ATVSLĐ, PCBNN giai đoạn 2021 - 2025 đạt và vượt (tăng trên 08% số cơ sở được giám sát môi trường lao động, trên 70% cơ sở lao động có yếu tố gây BNN được kiểm tra và 100% số vụ tai nạn lao động (TNLĐ), sự cố kỹ thuật nghiêm trọng được điều tra, xử lý). Trong đó, năm 2023, công tác ATVSLĐ, PCBNN trong Quân đội đạt được kết quả quan trọng trên các mặt, cụ thể là:
Cục Quân y/Tổng cục Hậu cần đã chủ động phối hợp với Bộ Tham mưu/Tổng cục Kỹ thuật (2 cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo (BCĐ) ATVSLĐ và PCBNN Bộ Quốc phòng (BQP) - sau đây gọi tắt là BCĐ BQP) xây dựng và ban hành Kế hoạch công tác ATVSLĐ, PCBNN năm 2023 sát với tình hình thực tiễn Quân đội. Ban hành văn bản hướng dẫn chẩn đoán và giám định bệnh Covid-19 nghề nghiệp; hướng dẫn quản lý sức khỏe, dự phòng tai nạn trong huấn luyện, lao động, sản xuất; tham gia ban soạn thảo, tổ biên tập các thông tư về BNN; tham gia triển khai thử nghiệm khẩu phần ăn đối với thủy thủ tàu ngầm tại Lữ đoàn 189/Quân chủng Hải quân để điều chỉnh, sửa đổi định lượng ăn của thủy thủ tàu ngầm tại Thông tư số 205/2016/TT-BQP ngày 13-12-2016 của BQP, góp phần nâng cao thể lực, sức khỏe bộ đội. Cơ quan Thường trực BCĐ đã tiến hành kiểm tra việc chấp hành các quy định về công tác ATVSLĐ, PCBNN tại 100% đơn vị theo kế hoạch.
Công tác tuyên truyền ATVSLĐ, PCBNN luôn được lãnh đạo, chỉ huy các cấp quan tâm, chú trọng, đảm bảo 100% người lao động tại các cơ sở lao động có nguy cơ TNLĐ, BNN được tiếp cận thông tin về các yếu tố nguy hiểm, có hại, biện pháp PCBNN. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, huấn luyện cho các nhóm đối tượng về công tác ATVSLĐ theo quy định. Tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị trong toàn quân thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng. Năm 2023, Trưởng BCĐ BQP tặng Bằng khen cho 32 tập thể và 39 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác ATVSLĐ, PCBNN. Các cơ quan, đơn vị trong BQP chủ động xây dựng kế hoạch quan trắc môi trường lao động (QTMTLĐ), khám BNN; lập và bổ sung hồ sơ vệ sinh lao động hằng năm theo quy định. Đảm bảo 100% người lao động bị TNLĐ, BNN được chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng, sắp xếp công việc phù hợp.
Về QTMTLĐ, các cơ quan, đơn vị đã chủ động lập kế hoạch, phối hợp với các cơ quan chuyên môn triển khai định kỳ QTMTLĐ. Tính đến hết tháng 11/2023 có 126 đơn vị của 09 đầu mối trực thuộc BQP tổ chức QTMTLĐ với 53.028 mẫu, trong đó 9.642 mẫu (18,2%) không đạt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép. So với cùng kỳ năm 2022, số đơn vị được QTMTLĐ tăng 12,5%; số lượng mẫu được đo tăng 0,96 lần; tỷ lệ mẫu không đạt tăng 1,6 lần (năm 2022 có 112 đơn vị của 09 đầu mối trực thuộc BQP tổ chức QTMTLĐ với 55.295 mẫu, trong đó 6.324 mẫu không đạt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép (chiếm 11,4%).
Về công tác khám, giám định BNN và TNLĐ, toàn quân có 64 đơn vị thuộc 11 đầu mối trực thuộc BQP tổ chức khám phát hiện BNN cho 4.924 người lao động làm việc trong môi trường độc hại (so với cùng kỳ năm 2022, số đơn vị được khám BNN tăng 39%, số người khám BNN tăng hơn 300%).
Hội đồng Giám định y khoa BNN BQP tổ chức 02 phiên họp giám định BNN, giải quyết chế độ cho 207 người mắc BNN (75 người được trợ cấp 01 lần và 132 người được trợ cấp hằng tháng) thuộc 07 đơn vị đầu mối trực thuộc Bộ. Bảo hiểm xã hội BQP thẩm định, giải quyết đúng quy trình, thủ tục, nguyên tắc và đầy đủ chế độ cho người lao động mắc BNN, TNLĐ.
Các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm quy định việc khai báo, điều tra, thống kê và báo cáo TNLĐ. Tính đến ngày 24/11/2023, toàn quân xảy ra 70 vụ TNLĐ, trong đó có 16 vụ chưa xác định là TNLĐ do chưa có kết luận điều tra và 54 vụ là TNLĐ, làm 68 người bị nạn. So với cùng kỳ năm 2022 tăng 9 vụ (20%); số người bị nạn tăng 14 người (26%). Trong năm 2023, Cục Quân y tham gia 03 đoàn cấp BQP điều tra 03 vụ TNLĐ đặc biệt nghiêm trọng, kịp thời ban hành công văn thông báo, rút kinh nghiệm, góp phần nâng cao nhận thức cho người lao động và giảm thiểu các vụ TNLĐ tương tự.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác ATVSLĐ, PCBNN vẫn còn những hạn chế sau: Một số đơn vị tổ chức quán triệt, giáo dục cho người lao động chấp hành các quy trình, quy phạm về kỹ thuật an toàn chưa triệt để. Ý thức của người lao động tuân thủ quy định về mang mặc trang bị bảo hộ lao động chưa nghiêm, còn để xảy ra TNLĐ gây thương vong. Tổ chức phân nhóm đối tượng, nội dung, thời gian huấn luyện ATVSLĐ của một số đơn vị chưa phù hợp. Nhiều đơn vị chưa tổ chức QTMTLĐ, khám sàng lọc phát hiện BNN nên không phản ánh được hết tình trạng môi trường lao động của các đơn vị...
Năm 2024, đơn vị các cấp tiếp tục thực hiện đầy đủ các mục tiêu, chỉ tiêu trong Chương trình hoạt động giai đoạn 2021- 2025 của BCĐ BQP, xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch công tác ATVSLĐ, PCBNN sát thực tế, phấn đấu đạt và vượt một số chỉ tiêu, cụ thể là: Giảm 08% tần suất TNLĐ chết người trong các ngành, lĩnh vực khai khoáng, xây dựng, sử dụng điện, sản xuất và sử dụng vũ khí, đạn dược. Tăng 08% số người lao động được khám phát hiện BNN, tăng 08% số cơ sở được giám sát môi trường lao động. 100% người lao động tại các cơ sở lao động có nguy cơ mắc BNN được tiếp cận thông tin về yếu tố có hại, biện pháp phòng, chống và được khám phát hiện sớm BNN. 100% cán bộ quản lý, người làm công tác ATVSLĐ; các nghề, công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động; các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc độc hại nguy hiểm; người làm công tác y tế, an toàn vệ sinh viên được huấn luyện. Ban Chỉ đạo ATVSLĐ, PCBNN các cấp kiểm tra trên 70% cơ sở lao động có yếu tố gây BNN. 100% người lao động bị TNLĐ, BNN được chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng lao động; sắp xếp công việc phù hợp. 100% số vụ TNLĐ, sự cố kỹ thuật nghiêm trọng được điều tra, xử lý...
Để đạt được các mục tiêu đã đề ra, đề nghị các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt các nội dung sau:
Quán triệt và triển khai thực hiện Thông tư số 153/2021/TT-BQP ngày 23/11/2021 của Bộ trưởng BQP hướng dẫn về hồ sơ, quy trình và trách nhiệm giải quyết kinh phí hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, các hoạt động phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về TNLĐ, BNN và kế hoạch kinh phí hỗ trợ các hoạt động phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về TNLĐ, BNN trong BQP.
Duy trì tổ chức tốt công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng theo quy định. Tiếp tục đưa nội dung tuyên truyền vào công tác giáo dục chính trị bổ trợ thường xuyên; nâng cao trách nhiệm của người sử dụng lao động và nhận thức, ý thức chấp hành các quy định về ATVSLĐ của người lao động. Triển khai các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về ATVSLĐ bảo đảm tính tiết kiệm, hiệu quả, thiết thực, lan tỏa.
Tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện Chương trình hoạt động của BCĐ BQP giai đoạn 2021-2025. Các cơ quan, đơn vị thường xuyên rà soát, kiện toàn BCĐ cấp mình; kiện toàn tổ chức, biên chế cán bộ, nhân viên làm công tác ATVSLĐ tại các ngành đặc thù trong Quân đội theo quyết định của BQP. Bố trí, sắp xếp cán bộ, nhân viên chuyên trách hoặc kiêm nhiệm làm công tác ATVSLĐ đúng quy định; giao nhiệm vụ cụ thể cho cơ quan, cá nhân chịu trách nhiệm về thực hiện công tác ATVSLĐ, PCBNN.
Thực hiện tốt công tác lập và bổ sung hồ sơ vệ sinh lao động, QTMTLĐ, khám phát hiện, khám định kỳ, giám định BNN, tăng tỷ lệ số đơn vị, số mẫu môi trường được quan trắc và số người lao động tiếp xúc độc hại được khám BNN so với năm 2023, không để tồn đọng hồ sơ giám định BNN, đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ theo Chương trình hoạt động công tác ATVSLĐ, PCBNN trong BQP giai đoạn 2021-2025. Hướng dẫn đơn vị thực hiện Thông tư số 29/2021/TT-BLĐTBXH ngày 28/12/2021 của Bộ LĐTBXH về việc phân loại lao động theo điều kiện lao động, từ đó đề xuất với cơ quan chức năng bổ sung vào "Danh mục nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm".
Cơ quan BCĐ BQP tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định về công tác ATVSLĐ, PCBNN tại 05 đơn vị. Duy trì chế độ nền nếp báo cáo công tác ATVSLĐ, PCBNN; các cơ quan, đơn vị tổ chức sơ, tổng kết công tác ATVSLĐ, PCBNN và tham gia Hội nghị tổng kết công tác ATVSLĐ, PCBNN năm 2024 của BCĐ BQP theo quy định.
Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan thành viên BCĐ trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ATVSLĐ, PCBNN; hướng dẫn triển khai các nội dung về công tác ATVSLĐ, PCBNN và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi thực hiện; tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định về công tác ATVSLĐ, PCBNN tại 05 đầu mối đơn vị theo kế hoạch.
Công tác ATVSLD, PCBNN trong Quân đội là nội dung công tác quan trọng, phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, cơ quan, đơn vị. Để công tác trên hoạt động thực chất, hiệu quả cao, giảm TNLĐ, BNN, tạo môi trường làm việc an toàn, lành mạnh cho cán bộ, nhân viên, người lao động, đề nghị đơn vị phát huy tốt chức năng tham mưu, đề xuất của cơ quan chuyên môn và thực hiện đồng bộ các biện pháp trên.♦
Đại tá LÊ TRỌNG TOÀN, Trưởng phòng Y học dự phòng/Cục Quân y