Thực hiện Kế hoạch số 1198/KH-BQP ngày 5-4-2020 của BQP về việc hỗ trợ vật chất y tế và cử ĐCT (*) sang giúp BQP Lào PCD Covid-19; ngay cuối buổi sáng ngày 6-4-2020, lực lượng đi trước, xe chở hàng và ĐCT hành quân vào thành phố Vinh (tỉnh Nghệ An). Cùng với đó, các cơ quan chức năng của Bộ, TCHC khẩn trương liên hệ, hiệp đồng với Bạn về tổ chức “Lễ” giao nhận hàng, thủ tục đưa ĐCT vào đất Lào...
Đúng 8 giờ ngày 7-4-2020, tại Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (xã Sơn Kim, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh), “Lễ” trao quà của BQP Việt Nam tặng BQP Lào diễn ra trang trọng, đúng Kế hoạch. Cuối buổi chiều cùng ngày, ĐCT đến Thủ đô Viêng Chăn, thống nhất ngay với lãnh đạo TCHC Bạn và Tùy viên quốc phòng Việt Nam tại Lào chương trình làm việc theo Kế hoạch số 1198 (từ ngày 8 đến 12-4).
Ngày 8-4, buổi sáng, ĐCT khảo sát và làm việc với Viện Dịch tễ Quân đội nhân dân Lào; cuối buổi chiều, Đoàn được thông báo làm việc ngay với đồng chí On Sỉ - Thứ trưởng BQP Lào. Ngày 9-4: từ 08h30 - 09h50, làm việc với Ban Chuyên trách (BCT) PCD Covid-19 của BQP Lào, do đồng chí E Xạ May - Thứ trưởng BQP chủ trì; 10h00 - 11h30, làm việc với BCT PCD Covid-19 Chính phủ Lào, do đồng chí Xổm Đi Đuông Đi - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Chính phủ, kiêm Bộ trưởng Bộ Tài chính chủ trì, cùng dự có Bộ trưởng và Thứ trưởng Bộ Y tế Lào. 13h30 - 16h30, làm việc với Học viện Quân y.
Ngày 10-4, ĐCT chia thành 3 tổ: Tập huấn cho Bệnh viện Trung ương quân đội 103 và một số bệnh viện dân y địa bàn Thủ đô Viêng Chăn; tập huấn cho Viện Dịch tễ Quân đội; hướng dẫn Cục Quân y xây dựng Kế hoạch PCD Covid-19; buổi chiều, Bộ trưởng BQP Lào gặp, làm việc trực tiếp với ĐCT. Theo đề nghị của Bạn, qua Tùy viên quốc phòng báo cáo về và được sự nhất trí của Bộ trưởng BQP Việt Nam, từ ngày 11 đến 13-4, ĐCT khảo sát, làm việc với lãnh đạo, BCT PCD một số tỉnh, đơn vị ở miền Trung, miền Nam (Lào). Sáng ngày 15-4, ĐCT thống nhất với lãnh đạo TCHC Bạn, chiều báo cáo kết quả khảo sát, đề xuất công tác PCD Covid-19 với BCT PCD BQP Lào.
Tại các buổi làm việc, tập huấn, ĐCT (các cấp của bạn đều gọi là Đoàn chuyên gia Việt Nam PCD Covid-19) luôn mang hết khả năng, kinh nghiệm bước đầu PCD Covid-19 của Việt Nam, của Quân đội nhân dân Việt Nam để trao đổi với Bạn phù hợp ở từng cấp, địa phương, đơn vị, sát đặc điểm, thực tiễn của Lào. Kết quả công tác của Đoàn được Chính phủ, BQP, các địa phương, đơn vị Bạn ghi nhận, đánh giá rất cao, vận dụng ngay để PCD Covid-19 lúc bấy giờ và sau này khi tình hình dịch ngày càng diễn biến phức tạp trên toàn thế giới. Qua chuyến công tác giúp Bạn PCD Covid-19, có thể rút ra nhiều vấn đề; dưới đây đề cập một số vấn đề chủ yếu sau:
Phải luôn quán triệt, thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng về công tác đối ngoại, lời dạy của Bác Hồ “giúp Nhân dân nước bạn là tự giúp mình”
Những ngày đầu tháng 4-2020, dịch Covid-19 lây lan rất nhanh trên toàn thế giới, gây hậu quả khủng khiếp, tại Lào đã có 10 ca mắc, Việt Nam hơn 200 ca mắc, trong khi vật tư y tế phục vụ PCD ở nước ta và của Quân đội gặp rất nhiều khó khăn; cả nước đang thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31-3-2020 của Thủ tướng Chính phủ về các biện pháp cấp bách PCD; song Quân ủy Trung ương, lãnh đạo BQP vẫn quyết định tặng BQP Lào một số vật tư, trang bị y tế (có loại ở Việt Nam còn rất khan hiếm, không đủ cho tuyến bệnh viện) và cử ĐCT sang giúp Bạn PCD Covid-19. Đó là sự sáng suốt, rất nhạy bén của Quân ủy Trung ương, lãnh đạo BQP trong thực hiện, vận dụng sáng tạo quan điểm, chủ trương của Đảng, tư tưởng của Bác Hồ về đối ngoại trong PCD Covid-19, tiếp tục tô thắm, phát huy truyền thống, đoàn kết đặc biệt giữa quân đội Việt Nam - Lào kể từ khi thành lập đến nay.
Chủ động tham mưu, tích cực chuẩn bị và nhanh chóng triển khai thực hiện mệnh lệnh, chỉ thị của trên
Ngay từ khi dịch Covid-19 xuất hiện cuối tháng 12-2019, chỉ huy Tổng cục và các cơ quan luôn bám sát tình hình, kịp thời tham mưu, dự thảo để BQP sớm ban hành các kế hoạch, chỉ thị PCD; Kế hoạch số 1163/KH-BQP ngày 1-4-2020 về điều chỉnh đáp ứng từng cấp độ dịch Covid-19. Trong đó xác định“Họp trực tuyến Quân y các nước ASEAN trao đổi thông tin, tổ chức diễn tập chung và sẵn sàng hỗ trợ trong PCD Covid-19; nhất là chủ động chuẩn bị để sẵn sàng giúp đỡ Lào và Campuchia khi được Chính phủ giao”.
Chiều tối ngày 5-4-2020, Chỉ huy TCHC nhận điện trực tiếp của đồng chí Thượng tướng Trần Đơn - Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng, Trưởng ban chỉ đạo PCD Covid-19/BQP, yêu cầu xây dựng ngay kế hoạch hỗ trợ, giúp bạn Lào PCD. Ngay tối hôm đó, TCHC dự thảo, trình thủ trưởng BQP ký ban hành Kế hoạch số 1198/KH-BQP gửi hỏa tốc các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện.
Cũng trong đêm 5-4, rạng sáng ngày 6-4, cán bộ, nhân viên Kho 706/Cục Quân y tổ chức đóng xong hàng hỗ trợ; đầu giờ sáng ngày 6-4, bộ phận đi trước cùng 3 xe vận tải hành quân vào thành phố Vinh để sáng sớm hôm sau đi làm công tác chuẩn bị tại Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo phục vụ Lễ bàn giao và đưa tiễn ĐCT sang Lào. Do chủ động xác định sớm, khẩn trương làm công tác chuẩn bị, nên khi có lệnh của thủ trưởng BQP, các cơ quan, đơn vị, cá nhân thực hiện được ngay nhiệm vụ trong điều kiện cách ly xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg.
    |
 |
| Thủ trưởng Bộ tư lệnh Quân khu 4 tặng BQP Lào vật tư y tế tại Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (tháng 4-2020). Ảnh: CTV |
Tổ chức lực lượng giúp Bạn đồng bộ, hợp lý, đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, TCHC tham mưu với Bộ trưởng BQP quyết định thành phần ĐCT gồm các đồng chí có kinh nghiệm trong chỉ huy hậu cần, chỉ huy tham mưu quân y, chuyên môn y học sâu; một số đồng chí đã trực tiếp làm tham mưu, xây dựng kế hoạch, tham gia dập dịch Covid-19 khi mới lây lan vào Việt Nam; 2 đồng chí lái xe và 2 xe ô tô (1 xe chỉ huy, 1 xe 16 chỗ) tình trạng kỹ thuật tốt. Ngoài các thành viên của Đoàn, đã kết hợp chặt chẽ, phát huy vai trò, thế mạnh của Tùy viên quốc phòng Việt Nam tại Lào trong nắm tình hình, hiệp đồng, thực hiện quy định báo cáo hằng ngày về BQP, TCHC/BQP Việt Nam.
Cùng với lực lượng, các loại vật chất BQP tặng Bạn gồm khẩu trang N95, khẩu trang vải kháng giọt bắn, kháng khuẩn, khẩu trang y tế; 2.000 bộ quần áo PCD; 5.000 chai nước rửa tay khô, 5 máy phun động cơ; Cloramin B; đặc biệt có 2.000 cuốn 100 câu hỏi, đáp về PCD Covid-19 và 10 bộ các quy trình chuẩn PCD Covid-19… Những loại vật chất, tài liệu này đã được Bạn tiếp nhận, cấp phát cho các đơn vị, sử dụng ngay cho công tác PCD, huấn luyện cho bộ đội, lực lượng dân y và Nhân dân ở các địa phương rất hiệu quả.
Không quản hiểm nguy; sát thực tiễn, gần gũi, thân thiện, nhiệt tình tham gia, hướng dẫn, giúp đỡ Bạn PCD
Đến thời điểm đầu tháng 4-2020, trên thế giới chưa có thuốc đặc hiệu, vắc-xin PCD Covid-19, số ca mắc và tử vong hằng ngày tăng rất nhanh. Trước khi ĐCT sang giúp Bạn cũng đã có 1 Đoàn của 1 nước khác sang giúp, song họ chỉ ở Thủ đô Viêng Chăn, ít tiếp xúc, sợ bị lây nhiễm, kết quả giúp chung chung, xin về nước sớm. Còn đối với ĐCT của BQP Việt Nam đã trực tiếp xuống các bệnh viện, khu cách ly, hướng dẫn cụ thể từ việc quy hoạch lại trong tiếp nhận, phân loại, khám, cách ly, điều trị các bệnh nhân để không lây nhiễm, lây chéo Covid-19; hướng dẫn cách rửa tay, mang mặc và cởi bỏ quần áo PCD, khử khuẩn trang thiết bị y tế, doanh trại.
Khi đi khảo sát, Đoàn chủ động đề xuất đi bằng ô tô từ Viêng Chăn đến tỉnh biên giới cực Nam của Lào; trên dọc tuyến, Đoàn đều khảo sát kỹ, hướng dẫn cụ thể, tỷ mỉ PCD đối với từng bệnh viện (kể cả vào tận các khoa đang điều trị bệnh nhân Covid-19), bệnh xá, đơn vị bộ đội, địa phương. Những tỉnh có chung biên giới với các nước, Đoàn còn trao đổi các vấn đề để cơ quan chức năng, địa phương tăng cường nắm, thông điệp, thống nhất giữa 2 bên về các trường hợp xuất nhập cảnh theo quy định hoặc tự do qua biên giới. Tùy từng cấp lãnh đạo, quản lý hay chuyên môn, mà nội dung tham gia, trao đổi, hướng dẫn phù hợp, cập nhật, sát đặc điểm, tình hình của Bạn.
Có trường hợp 1 đồng chí Lãnh đạo của Bạn bị bệnh rất nặng, được sự thống nhất sang Việt Nam điều trị, Đoàn đã phối hợp với Bệnh viện Trung ương Quân đội 103 (Lào) làm tốt chuẩn bị cho điều trị, vận chuyển an toàn người bệnh sang Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Việt Nam) để điều trị kịp thời. Đặc biệt, sau các ngày làm việc, khảo sát, đã đề xuất với Bộ trưởng BQP, BCT BQP Lào PCD Covid-19 về công tác PCD của Lào, trong đó đánh giá được những thuận lợi, khó khăn, những vấn đề cần tiến hành trong lãnh đạo, chỉ huy, tuyên truyền; giám sát dịch tễ, PCD; tổ chức điều trị; kết hợp quân dân y; huấn luyện, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế; công tác bảo đảm; nhiệm vụ PCD của các cấp, cơ quan, đơn vị. Đề xuất của ĐCT được BQP, BCT BQP Lào đánh giá rất cao, báo cáo BCT Chính phủ và được áp dụng ngay trong lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành PCD Covid-19 hiệu quả.
Hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ, thực hiện đúng quy chế đối ngoại
Qua khảo sát một số địa phương có chung biên giới Việt Nam, Đoàn chủ động điện Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu 4 để chỉ đạo các đơn vị thuộc quyền tham mưu với tỉnh ủy, ủy ban nhân dân các tỉnh xác định hợp lý các loại vật chất, trang thiết bị y tế theo nhu cầu của Bạn để hỗ trợ cho các địa phương, đơn vị Bạn PCD Covid-19 một cách hiệu quả nhất. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ được giao, Đoàn nhận lệnh về nước, các cơ quan, đơn vị liên quan đã rất khẩn trương, hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ, lựa chọn, bố trí lực lượng, phương tiện, tổ chức “Lễ” tiễn, đón, thủ tục xuất nhập cảnh… rất nhịp nhàng, thống nhất, nhanh gọn, an toàn theo đúng quy định PCD.
Cũng do làm tốt hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ, thời gian ở Lào, ĐCT luôn báo cáo đầy đủ tình hình, kết quả hoạt động hằng ngày trên đất Bạn về Thủ trưởng BQP, TCHC và cũng qua đó nhận được sự chỉ đạo, động viên kịp thời của đồng chí Bộ trưởng BQP, đồng chí Trưởng ban chỉ đạo PCD Covid-19/ BQP, đã khích lệ để ĐCT không quản hiểm nguy, hoàn thành tốt nhiệm vụ, thực hiện nghiêm quy chế đối ngoại quân sự, góp phần tiếp tục xây dựng hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong PCD không chỉ ở trong nước mà còn đối với bạn bè quốc tế, nhất là với nước bạn Lào, Campuchia.
Đại dịch Covid-19 đã bị ngăn chặn và đẩy lùi, song những vấn đề chủ yếu rút ra từ việc BQP hỗ trợ BQP Lào PCD Covid-19 nên được các cơ quan nghiên cứu, tham khảo, có thể vận dụng nhất định trong quan hệ quốc phòng với các nước nói chung, các hoạt động cứu trợ y tế tương tự nói riêng, thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, tư tưởng của Bác Hồ về công tác đối ngoại thời gian tới.
---------------
(*) Đoàn Công tác gồm:
1. Thiếu tướng Nguyễn Hùng Thắng - Phó Chủ nhiệm kiêm TMT TCHC - Trưởng đoàn;
2. Đại tá, PGS, TS Hoàng Tiến Tuyên - Phó Chủ nhiệm Bộ môn - Khoa Truyền nhiễm BVQY 103/Học viện Quân y;
3. Đại tá, TS Hà Thế Tấn - Phó Viện trưởng Viện Y học dự phòng Quân đội/Cục Quân y;
4. Đại tá, ThS Phạm Hoài Giao - Trưởng phòng Tham mưu Kế hoạch/Cục Quân y;
5. Đại tá, ThS Nguyễn Đức Thành - Cán bộ Phòng Kế hoạch tổng hợp/Bộ Tham mưu/TCHC;
6. Trung tá, TS Nguyễn Thanh Việt - Nghiên cứu viên Viện Nghiên cứu Y dược học quân sự/Học viện Quân y;
7. Trung tá, ThS Đỗ Thanh Khoa - Cán bộ Phòng Trang bị/Cục Quân y;
8. Đại úy QNCN Nguyễn Văn Trinh - Lái xe Cục Quân y;
9. Thượng úy QNCN Lê Hữu Khôi - Lái xe TCHC.
------------------
Thiếu tướng NGUYỄN HÙNG THẮNG - Nguyên Phó chủ nhiệm, Tham mưu trưởng TCHC