Nhất là tại tuyến đồn biên phòng, lực lượng quân y các đồn và 102 phòng khám, trạm y tế quân - dân y luôn gần dân, sát bản để chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội và Nhân dân. Đây là những “cánh tay nối dài”của hệ thống y tế cơ sở đến với bà con thôn, buôn, bản khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, góp phần xây dựng tiềm lực y tế quốc phòng rộng khắp.

Bộ đội Biên phòng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh trật tự khu vực biên giới quốc gia trên đất liền, hải đảo, vùng biển và tại các cửa khẩu. Các đồn biên phòng đóng quân phân tán khu vực biên giới, ven biển, đảo thuộc 44 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, hầu hết đứng chân trên địa bàn kinh tế - xã hội còn hạn chế, hạ tầng giao thông, y tế, văn hóa, giáo dục… gặp nhiều khó khăn. Để xây dựng thế trận lòng dân nơi biên giới vững chắc, cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng tích cực tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội và chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân địa phương. Những năm qua, để không ngừng nâng cao chất lượng chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội, Nhân dân nơi biên giới, hải đảo, Cục Hậu cần Bộ đội Biên phòng chủ động tham mưu với Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy và lực lượng quân y các cấp đẩy mạnh công tác kết hợp quân - dân y, nhất là tuyến đồn biên phòng.

leftcenterrightdel
Nhân viên quân y Đồn Biên phòng Tri Lễ, Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An khám bệnh cho người dân tại trạm y tế quân - dân y. Ảnh: CTV 

Đặc  biệt, giai đoạn từ năm 2020 - 2024, trên địa bàn khu vực biên giới liên tục xảy ra thiên tai, lũ lụt, sạt lở đất, đại dịch Covid-19 bùng phát diện rộng, công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho bộ đội và Nhân dân gặp nhiều khó khăn. Gần 600 cán bộ, nhân viên quân y tuyến đồn biên phòng luôn xác định tốt nhiệm vụ, tích cực rèn luyện nâng cao năng lực chuyên môn để thực hiện sứ mệnh“khám, chữa bệnh - cứu người”. Trong đó, các đơn vị cử 123 đồng chí tham gia làm nhiệm vụ tại 102 phòng khám, trạm y tế quân - dân y trên địa bàn biên giới, biển, đảo của cả nước. Lực lượng quân y tuyến đồn biên phòng tham gia hiệu quả hoạt động củng cố y tế cơ sở, tổ chức khám, chữa bệnh cho Nhân dân; tham gia chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em; vận động cai nghiện ma tuý, phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống dịch bệnh và kịp thời ứng phó với các tình huống đột xuất do thiên tai gây ra ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trên các tuyến biên giới; kết hợp hoạt động khám, chữa bệnh với tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, luật pháp của Nhà nước, chính sách của địa phương. Trong 05 năm qua, lực lượng quân y tuyến đồn biên phòng tổ chức khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho hơn 500 nghìn lượt người dân; tiêm chủng, cho uống vắc-xin phòng bệnh gần 300 nghìn lượt trẻ em; đỡ đẻ thường cho hơn 5.000 ca; thực hiện các dịch vụ kỹ thuật chăm sóc sức khoẻ sinh sản và kế hoạch hóa gia đình cho hơn 100.000 trường hợp; tổ chức hơn 25.000 buổi tuyên truyền...

Bên cạnh  đó,  lực  lượng  quân y tuyến đồn biên phòng không ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm chuyên môn và kiến thức văn hóa, phong  tục  tập  quán của các nước bạn để phục vụ tốt công tác đối ngoại biên phòng. Từ năm 2020 đến nay, quân y tuyến đồn biên phòng tổ chức 21 đợt khám, chữa bệnh cấp phát thuốc miễn phí cho gần 11 nghìn lượt người dân nước bạn với tổng trị giá hơn 1,45 tỷ đồng; các phòng khám, trạm y tế quân - dân y tổ chức cấp cứu 293 lượt người và khám, chữa bệnh cho hơn 23.000 lượt người dân nước bạn Lào, Campuchia với trị giá hơn 1,36 tỷ đồng. Điển hình như Phòng khám quân - dân y Thọong Pẹ (Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo, Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh) nằm trên địa bàn huyện Lạc Sao, tỉnh Bolykhamsay của nước bạn Lào, được thành lập từ năm 2007, trung bình mỗi năm khám, chữa bệnh cho 3.500 lượt người dân nước  bạn Lào,  cấp  thuốc trị giá hàng trăm triệu  đồng.  Ngoài ra, quân y tuyến đồn biên phòng làm tốt công tác bảo đảm quân y và khám, cấp thuốc miễn phí cho Nhân dân khu vực biên giới trong các Chương trình "Xuân biên cương", "Tết biển đảo", "Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản" và các Chương trình "Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới" được tổ chức hằng năm.

Cùng với hoạt động khám, chữa bệnh cho bộ đội và Nhân dân, quân y tuyến đồn biên phòng chủ động phối hợp với y tế địa phương nắm chắc diễn biến tình hình dịch bệnh và có phương án, tổ chức phòng, chống kịp thời. Trong phòng, chống dịch Covid-19, quân y đồn biên phòng và các phòng khám, trạm y tế quân dân y kịp thời tham mưu với cấp ủy, chỉ huy đơn vị Bộ đội Biên phòng triển khai công tác bảo đảm quân y và các biện pháp phòng, chống dịch để tổ chức, duy trì gần 02 nghìn tổ chốt quản lý bảo vệ biên giới, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép và phòng, chống dịch COVID-19; chủ động phối hợp với y tế địa phương tuyên truyền cho bộ đội và Nhân dân khu vực biên giới nâng cao ý thức thực hiện phòng, chống dịch.

Thời gian tới, Đảng và Nhà nước tiếp tục quan tâm, ưu tiên cải thiện chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe Nhân dân và bộ đội ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, quá trình triển khai thực hiện kết hợp quân - dân y ở tuyến đồn biên phòng còn gặp nhiều khó khăn, nhất là tình hình thiên tai, dịch bệnh ngày càng phức tạp, hạ tầng giao thông nhiều khu vực chưa phát triển. Hoạt động của ban quân dân y ở một số địa phương chưa thật nền nếp, có nơi chưa tạo được mối quan hệ chặt chẽ trong kết hợp quân y với dân y. Công tác lập kế  hoạch hoạt  động kết  hợp quân - dân y hằng năm ở một số địa phương chưa sát với yêu cầu, nhiệm vụ. Việc xây dựng quy chế phối hợp giữa các lực lượng quân y và dân y có nơi chưa cụ thể, nhất là các hoạt động phối hợp bảo đảm y tế trong các tình huống khẩn cấp như thiên tai, bão lũ, dịch bệnh... Bên cạnh đó, mặc dù đã được cấp trên quan tâm đầu tư trang thiết bị y tế nhưng khả năng đáp ứng nhiệm vụ cấp cứu, khám, chữa bệnh cho bộ đội và Nhân dân của lực lượng quân y tuyến đồn biên phòng còn hạn chế, nhất là trong tình huống bị chia cắt,  cô lập. Trang thiết bị y tế tại các đồn biên phòng, phòng khám, trạm y tế quân - dân y còn hạn chế, chưa đồng bộ, nhiều trang thiết bị cũ, lạc hậu. Trang thiết bị, phương tiện quân y cho nhiệm vụ khắc phục hậu  quả  của  thiên  tai,  thảm  họa chưa cơ bản. Đội ngũ cán bộ, nhân viên quân y tuyến đồn biên phòng còn thiếu; việc đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ, nhân viên quân y chưa được quan tâm đúng mức; chính sách đãi ngộ, thu hút nguồn nhân lực ngành Y tế còn hạn chế…

Để nâng cao hiệu quả công tác kết hợp quân - dân y tuyến đồn biên phòng trong thời gian tới, Cục Hậu cần Bộ đội Biên  phòng xác định thực hiện một số nội dung, biện pháp sau:

Một là, chủ động tham mưu, đề xuất với Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác bố trí, sắp xếp cán bộ, nhân viên quân y hợp lý. Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ, nhân viên quân y được học tập, nâng cao trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Đề xuất tăng chỉ tiêu đào tạo ngành Quân y ở các  bậc  trình độ và chỉ tiêu phân bổ học viên chuyên ngành Quân y  ra  trường về các đơn vị Bộ đội Biên phòng; có cơ chế cử tuyển nhân lực tại các địa phương vùng biên giới đặc biệt khó khăn để đào tạo, bố trí công tác tại các phòng khám, trạm quân dân y kết hợp trên địa bàn. Đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp thu hút nguồn nhân lực y tế chất lượng để bổ sung cho quân y tuyến đồn biên phòng.

Hai là, phối hợp, đề nghị bổ sung các trang thiết bị y tế hiện đại, đồng bộ và nâng cấp, cải tạo cơ sở vật chất, nâng cao  năng lực khám, chữa  bệnh  cho  quân y tuyến đồn biên  phòng,  nhất là những nơi dễ bị chia cắt, biệt lập, giao thông đi lại hạn chế, việc chuyển tuyến gặp nhiều khó khăn. Đề xuất trang bị phương tiện  thông  tin  liên  lạc,  trang  bị công nghệ thông tin phục vụ liên lạc trực tuyến, hỗ trợ chuyên môn, đào tạo từ xa, tạo điều kiện để cán bộ, nhân viên quân y tuyến đồn biên phòng có điều kiện học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn; hỗ trợ kinh phí tổ chức tập huấn nâng cao kiến thức cho nhân viên quân y và cán bộ y tế tuyến cơ sở. Nghiên cứu, đề xuất trang bị phương tiện đi lại phù hợp cho quân y tuyến đồn biên phòng phục vụ khám, chữa bệnh trên địa bàn và đưa bệnh nhân chuyển tuyến sau.

Ba là, chỉ đạo quân y tuyến đồn biên phòng phối hợp chặt chẽ với chính quyền, quân y của quân sự địa phương, ban quân dân y và cơ quan y tế địa phương trong thực hiện chương trình kết hợp quân - dân y. Trước hết là trong xây dựng kế hoạch, quy chế phối hợp hoạt động giữa lực lượng quân y tuyến đồn biên phòng với y tế các huyện, xã biên giới, đảm bảo linh hoạt, phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ, tình hình. Phối hợp đẩy mạnh công tác y tế dự phòng; tuyên truyền, giáo dục chăm sóc sức khỏe, phòng, chống dịch bệnh cho Nhân dân với các hình thức, biện pháp linh hoạt, gần gũi, phù hợp với phong tục, tập quán của đồng bào. Quân y tuyến đồn biên phòng tích cực, chủ động phối hợp với đội vận động quần chúng, đội công tác ở địa bàn, tuyên truyền vận động, hướng dẫn đồng bào chấp hành và thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Tăng cường tổ chức các chương trình khám, chữa bệnh cấp thuốc miễn phí cho Nhân dân khu vực biên giới; vừa khám, chữa bệnh kết hợp tuyên truyền văn hoá, hướng dẫn nếp sống vệ sinh, khoa học cho đồng bào.

 Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh hoạt động kết hợp quân - dân y trong thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng, tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho Nhân dân trong các chương trình giao lưu hữu nghị với các nước có chung đường biên giới. Thường xuyên thực hiện tốt công tác khám, chữa bệnh cho Nhân dân hai nước bạn Lào và Campuchia tại các đồn biên phòng và phòng khám, trạm y tế quân - dân y khi nước bạn có nhu cầu.

Năm là, phối hợp với y tế các địa phương, nghiên cứu triển khai nuôi trồng, sơ chế nguồn dược liệu y học cổ truyền, đồng thời sưu tầm các bài thuốc hay, các vị thuốc quý của đồng bào các dân tộc nơi biên giới, vận dụng vào công tác chẩn đoán và điều trị. Tập trung triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh một cách chủ động,  khoa học, linh hoạt và hiệu quả trên tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao để bảo vệ tốt sức khỏe bộ đội và Nhân dân khu vực biên giới.

Kết quả thực hiện kết hợp quân - dân y những năm qua đã khẳng định rõ vai trò quan trọng của lực lượng quân y tuyến đồn biên phòng trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội và Nhân dân, xây dựng tiềm lực y tế quốc phòng của địa phương vùng trọng điểm, biên giới, hải đảo. Thời gian tới, rất mong lãnh đạo, chỉ huy các cấp và cơ quan nghiệp vụ cấp trên quan tâm hơn nữa để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kết hợp quân - dân y tuyến đồn biên phòng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội và Nhân dân.

Đại tá NGUYỄN ĐỨC SỸ, Chủ nhiệm Hậu cần Bộ đội Biên phòng