Ngành Điều tra Hình sự Tổng cục Hậu cần: Chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, không để sót lọt tội phạm

Từ năm 1981, theo Quyết định số 50/QĐ-QP ngày 21-2-1981 của Bộ Quốc phòng (BQP), các cơ quan Quân pháp trong toàn quân được đổi tên thành cơ quan ĐTHS. Đến nay, ngành ĐTHS Quân đội đã phát triển, lớn mạnh trở thành hệ thống hoàn chỉnh các cơ quan điều tra, các trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ trong Quân đội.

Ngày 8-3-1977, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam ký Quyết định số 61/QĐ-TM về việc sửa đổi biên chế phòng, ban Quân pháp của các đơn vị, trong đó thành lập Phòng Quân pháp Tổng cục Hậu cần (TCHC). Ngày 12-8-1977, Chủ nhiệm TCHC ký Quyết định số 81/QĐ về “Tổ chức biên chế ngành Quân pháp TCHC”.

Theo đó, tổ chức biên chế bao gồm: Phòng Quân pháp Tổng cục với 17 đồng chí; Ban Quân pháp các cục: Vận tải, Xăng dầu, Quân nhu, Quân y, Doanh trại, Sư đoàn 571 có từ 3-5 đồng chí; các đơn vị cấp trung đoàn đều có trợ lý Quân pháp; về sau thành lập thêm các ban Quân pháp ở Binh đoàn 11, Trường Sĩ quan Hậu cần. Hiện nay, ngành ĐTHS TCHC được tổ chức thành 2 cấp, gồm Cơ quan ĐTHS TCHC và Cơ quan ĐTHS khu vực TCHC với biên chế 10 đồng chí.

Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng BQP tặng Bằng khen của Bộ trưởng BQP cho Phòng Điều tra hình sự TCHC và các tập thể có thành tích xuất sắc trong tổ chức thực hiện đợt cao điểm đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống ma túy; phòng, chống mua bán người; chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023. Ảnh: CTV

Từ khi thành lập đến nay, ngành ĐTHS TCHC luôn bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, chỉ huy các cấp, sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan nghiệp vụ cấp trên, hoàn thành tốt chức năng là cơ quan tham mưu và cơ quan tiến hành tố tụng, góp phần tích cực vào công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự trong TCHC... Đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong và ngoài Quân đội nắm và quản lý tốt tình hình vi phạm, tội phạm.

Việc tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, ngày càng chặt chẽ hơn, đảm bảo không sót, lọt tội phạm. Thông qua thống kê, phân tích đặc điểm, cơ cấu, tính chất, nguyên nhân và điều kiện phạm tội của các vụ án, vụ việc, giúp cơ quan ĐTHS dự báo đúng tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự trong từng lĩnh vực, địa bàn, từ đó tham mưu với lãnh đạo, chỉ huy các cấp biện pháp đấu tranh, phòng ngừa hiệu quả.

Trong công tác điều tra, xác minh, cán bộ, điều tra viên đã điều tra, xác minh, giải quyết nhiều vụ án, vụ việc. Các vụ án đã điều tra đều đảm bảo các yêu cầu về chính trị, pháp luật và nghiệp vụ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra trường hợp nào oan sai; các vụ việc xác minh đều được kết luận rõ ràng, đề xuất xử lý nghiêm túc. Qua điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án đã trực tiếp bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhiều tập thể, cá nhân bị xâm hại; thu hồi được nhiều tài sản, trang bị; đồng thời răn đe, cảnh báo đối tượng vi phạm; kiến nghị khắc phục hạn chế sơ hở, thiếu sót; góp phần giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật và chấp hành pháp luật.

Công tác rà soát, truy nã tội phạm là một trong những hoạt động quan trọng của cơ quan ĐTHS, thể hiện tinh thần kiên quyết đấu tranh, phòng, chống tội phạm của cán bộ điều tra. Mặt khác, tăng cường các hoạt động rà soát, truy nã tội phạm cũng góp phần hạn chế việc phát sinh tội phạm mới, phòng ngừa, ngăn chặn các hậu quả do đối tượng truy nã có thể gây ra cho xã hội.

Với việc truy bắt thành công đối tượng phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” sau 16 năm lẩn trốn tại nhiều địa bàn khác nhau, đáp ứng tốt các yêu cầu về chính trị, pháp luật và nghiệp vụ đã thể hiện tinh thần quyết tâm của cán bộ, điều tra viên của Phòng; được lãnh đạo, chỉ huy các cấp đánh giá cao. Đặc biệt với thành tích trên, năm 2022, Phòng ĐTHS TCHC đã được Ban Chỉ đạo 1389/BQP khen thưởng và được Bộ trưởng BQP tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 1389/TCHC, Phòng ĐTHS đã thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng ủy, chỉ huy TCHC thực hiện có hiệu quả các chương trình, mục tiêu quốc gia về phòng, chống tội phạm; phòng, chống ma túy; phòng, chống mua bán người;  phòng, chống tham nhũng; chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Nhận thấy tình trạng làm giả, buôn bán trái phép quân trang diễn ra công khai ngoài thị trường, tạo điều kiện để các đối tượng xấu giả danh quân nhân phạm tội, gây ảnh hưởng xấu đến danh dự và uy tín của Quân đội. Phòng ĐTHS đã tổ chức nghiên cứu, phát hiện vấn đề còn bất cập như việc đăng ký bảo bộ nhãn hiệu sản phẩm đối với nhãn hàng quân nhu, thẩm quyền xử lý vi phạm..., Phòng đã phối hợp với lực lượng Công an, Quản lý thị trường kiểm tra một số cơ sở buôn bán hàng quân trang trên địa bàn Thành phố Hà Nội, phát hiện và thu giữ nhiều hàng giả, hàng nhái quân trang, phù hiệu quân, binh chủng trong Quân đội.

Chủ động phối hợp với Phòng Kiểm định/Cục Quân nhu/ TCHC kiểm tra, kiểm định các mặt hàng quân trang do Công an tỉnh Thái Nguyên phát hiện, thu giữ tại một số cửa hàng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; qua kiểm tra có 26 mẫu được xác định là hàng quân trang, số còn lại là hàng giả, hàng nhái quân trang của Quân đội... Từ đó tham mưu với Ban Chỉ đạo 1389/TCHC chỉ đạo các đơn vị tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 93/CT-BQP ngày 30-10-2014 của Bộ trưởng BQP về tăng cường công tác quản lý, sử dụng quân trang trong Quân đội; chống làm giả, mua bán trái phép quân trang.

Với vai trò là thành viên của Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của Tổng cục, Phòng ĐTHS đã chủ động nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đăng tải nhiều bài viết có giá trị trên Tạp chí Hậu cần Quân đội, Cổng Thông tin điện  tử  TCHC và Thông tin nghiệp vụ ngành ĐTHS Quân đội.

Trên cơ sở kết quả điều tra, giải quyết vụ việc, Phòng ĐTHS đã tổng kết, biên soạn thành chuyên đề về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật trong TCHC, kết hợp với hình thức trình chiếu sinh động, báo cáo tại các hội nghị của Tổng cục và trực tiếp tổ chức tuyên truyền tại nhiều đơn vị cơ sở; góp phần làm giảm các vụ việc vi phạm kỷ luật, pháp luật trong TCHC những năm qua... Với kết quả đạt được, đầu năm 2023, Phòng ĐTHS vinh dự được BQP tặng Bằng khen vì có thành tích trong công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật.

Thời gian tới, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự tiếp tục diễn biến phức tạp; một số loại hình tội phạm mới như tội phạm trên không gian mạng, tội phạm công nghệ cao có thủ đoạn ngày càng tinh vi, phức tạp; nhiều vấn đề về tổ chức, hoạt động của các cơ quan điều tra trong Quân đội được đổi mới theo tinh thần cải cách tư pháp; yêu cầu “thượng tôn pháp luật”, bảo đảm quyền con người, quyền tự do, dân chủ của công dân trong chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước... đòi hỏi cơ quan ĐTHS các cấp phải thường xuyên tự đổi mới, nâng cao về nhận thức, hành động và chất lượng đội ngũ cán bộ, điều tra viên.

Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, ngành ĐTHS TCHC xác định:

Tiếp tục phát huy truyền thống và những bài học kinh nghiệm thực tiễn đã rút ra; luôn gắn nghiệp vụ ĐTHS với nhiệm vụ chính trị của đơn vị; lấy mục tiêu nâng cao sức mạnh tổng hợp của Quân đội, xây dựng TCHC vững mạnh toàn diện làm nhiệm vụ chính trị của mình.

Quán triệt phương châm “Lấy phòng ngừa, ngăn chặn là chính”, làm tốt công tác nắm và dự báo tình hình, tham mưu có hiệu quả với lãnh đạo, chỉ huy các cấp về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự; tích cực tham gia công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; điều tra, xác minh giải quyết tốt các vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, có tính răn đe, giáo dục cao.

Quan tâm xây dựng ngành ĐTHS TCHC ngày càng vững mạnh; trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên đoàn kết, thống nhất cao, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, tinh thông nghiệp vụ và tâm huyết với nghề nghiệp, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh. Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Tổng cục, phục vụ cho công tác nắm và giải quyết tốt các vụ việc xảy ra.

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất,  trang bị kỹ thuật, phương tiện phục vụ công tác chuyên môn, đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ trong công tác đấu tranh, phòng chống vi phạm, tội phạm thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0...

Đồng hành cùng quá trình 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của ngành ĐTHS Quân đội, các thế hệ cán bộ, nhân viên ngành ĐTHS TCHC luôn tự hào đã góp phần tô thắm lịch sử, truyền thống hào hùng của Ngành, xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ trong Thư gửi Hội nghị Tư pháp toàn quốc tháng 2-1948: “Các bạn là những người phụ trách thi hành pháp luật. Lẽ tất nhiên, các bạn phải nêu cao cái gương "Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” cho nhân dân noi theo”.

Thượng tá VŨ ĐÌNH TAM, Trưởng phòng Điều tra Hình sự TCHC