SCH có các loại: SCH thường xuyên; cơ bản; phía trước; bổ trợ; phía sau; hậu phương; dự bị. Trong tác chiến, theo quy định ở từng cấp, căn cứ yêu cầu chỉ huy, khả năng tổ chức để tổ chức các SCH cho phù hợp.
Bài viết dưới đây đề cập tổ chức, hoạt động của chỉ huy và cơ quan Tổng cục Hậu cần (TCHC) trong phòng, chống dịch (PCD) Covid-19 ở Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam những tháng cuối năm 2021, đã vận dụng cơ bản và có thể ví như “SCH phía trước” TCHC trong PCD, đó là:
Tổ chức đồng bộ, hợp lý thành phần chỉ huy và cơ quan chỉ huy, chỉ đạo
Trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ngày 20-7-2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1292/QĐ-TTg thành lập Tổ Công tác đặc biệt của Chính phủ, đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh để xử lý, giải quyết ngay những nhiệm vụ, vấn đề cấp bách, phát sinh trong công tác PCD tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31-3-2020; đồng chí Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) làm Tổ trưởng. Theo chỉ đạo của Bộ trưởng BQP, Chủ nhiệm TCHC giao 1 đồng chí Chỉ huy Tổng cục cùng bộ phận cơ quan Cục Quân y, Cục Vận tải, Bộ Tham mưu Hậu cần (dưới đây viết gọn là “SCH phía trước”) nhanh chóng cơ động vào Thành phố Hồ Chí Minh, có nhiệm vụ trực tiếp giúp Thủ trưởng BQP, Tổ trưởng Tổ Công tác đặc biệt về hậu cần quân sự, quốc phòng trong PCD ở phía Nam.
Giữa tháng 8-2021, khi tình hình dịch diễn biến ngày càng phức tạp, Chủ nhiệm TCHC đề xuất ngay với Bộ trưởng BQP, thống nhất trong Ban Thường vụ Đảng ủy, tăng cường thêm 1 đồng chí Chỉ huy Tổng cục, 1 đồng chí Phó tham mưu trưởng, 1 đồng chí Chỉ huy Cục Quân nhu và một số cán bộ giúp việc vào “SCH phía trước”.
Đến cuối tháng 11-2021, từ kết quả chuyển hướng chiến lược theo Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11-10-2021 của Chính phủ Ban hành Quy định tạm thời “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”; để tập trung hoàn thành các công việc cuối năm của TCHC, đồng thời tiếp tục làm tốt tham mưu, chỉ đạo PCD ở Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam trong tình hình mới, Chủ nhiệm Tổng cục báo cáo Bộ trưởng BQP, quyết định chỉ để lại 1 đồng chí Chỉ huy Tổng cục, 1 đồng chí Chỉ huy Cục (vào thay phiên) và 1 đồng chí Chỉ huy Phòng Tham mưu Kế hoạch/Cục Quân y; 3 đồng chí này đến 15-1-2022 rút hết về cơ quan Tổng cục theo chỉ đạo của Thủ trưởng BQP.
Kể từ khi thiết lập, tăng cường thêm, thay phiên, từng bước giảm thành phần, tổ chức “SCH phía trước” đồng bộ các cơ quan chức năng, riêng Cục Quân y có Chỉ huy Cục, Phòng Tham mưu kế hoạch, Phòng Y học dự phòng, Phòng Điều trị, Viện Y học dự phòng Quân đội; có sự phân công cụ thể từng bộ phận, cá nhân; những cán bộ làm nhiệm vụ ở “SCH” đều là những đồng chí có phẩm chất, trình độ chuyên môn tốt, có kinh nghiệm tham mưu, chỉ huy, chỉ đạo, tổ chức PCD, nhất là ở các tỉnh: Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang; một số đồng chí rất am hiểu địa bàn phía Nam. Do tổ chức đồng bộ, ưu tiên mặt công tác trọng yếu, linh hoạt, điều chỉnh hợp lý thành phần theo tình hình ở từng thời điểm, cán bộ ở “SCH phía trước” luôn đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ được giao.
Bố trí, bảo đảm phương tiện, trang thiết bị phục vụ tốt công tác tham mưu, chỉ huy, chỉ đạo
“SCH phía trước” bố trí tại Nhà khách phía Nam TCHC (18E đường Cộng Hòa, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh); mỗi cá nhân ở phòng riêng, đảm bảo các quy định PCD. Trên cơ sở phòng đón tiếp của Nhà khách, kê xếp lại thành phòng họp, giao ban. Điều tạm thời một số xe ô tô của Tổng Công ty 28, Công ty Cổ phần 32/TCHC phục vụ “SCH”.
Tổ chức thông tin liên lạc tiến hành các phương thức chủ yếu sau: Sử dụng mạng hữu tuyến điện có sẵn; đề nghị Bộ Tư lệnh Binh chủng Thông tin liên lạc nâng cấp lên hệ A một số máy điện thoại. Yêu cầu các cơ quan, đơn vị ở phía Nam báo cáo số điện thoại di động của chỉ huy hậu cần, ngành nghiệp vụ thuộc hậu cần đến tận cấp sư đoàn và tương đương để thuận tiện cho việc liên lạc;
TCHC đề nghị Cục Tác chiến/Bộ Tổng Tham mưu (BTTM), Bộ Tư lệnh Binh chủng Thông tin liên lạc chỉ đạo Lữ đoàn Thông tin 596 triển khai điểm cầu truyền hình trực tuyến tại “SCH phía trước”, kết nối giao ban được với tất cả các điểm cầu truyền hình trong toàn quân và nội bộ TCHC theo hiệp đồng, phạm vi, quy định;
"SCH" được Tập đoàn Viettel giúp đỡ, thiết lập mạng liên lạc gửi, nhận điện, tổng hợp báo cáo hàng ngày của các bệnh viện quân y, bệnh viện dã chiến, bệnh xá, tổ quân y lưu động… về tình hình, công tác PCD;
TCHC hiệp đồng với Cục Cơ yếu/BTTM, cơ yếu các đơn vị; điều động 1 đồng chí nhân viên cơ yếu thuộc Lữ đoàn Vận tải 972 (sau này là nhân viên cơ yếu Kho 186), với đầy đủ trang thiết bị mã dịch, nhận, truyền điện cơ yếu phục vụ hoạt động “SCH”.
Sâu sát, kịp thời tham mưu, chỉ huy, chỉ đạo theo chức năng, nhiệm vụ
Để có cơ sở nắm chắc, đánh giá đúng tình hình, công tác PCD, khả năng huy động tiềm lực của các địa phương khi cần thiết…, cùng với chỉ đạo, kế hoạch của Thủ trưởng BQP (Tổ Công tác đặc biệt), BTTM; “SCH” xây dựng kế hoạch, thường xuyên phân công cụ thể chỉ huy, cơ quan, hiệp đồng, chủ động làm việc với các sở có chuyên môn tương ứng với hậu cần (nhất là sở Y tế) của TP Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai…; yêu cầu cơ quan hậu cần các đơn vị đầu mối báo cáo; trực tiếp tổ chức kiểm tra công tác PCD nhiều đơn vị, địa phương (đối với địa phương, theo chỉ đạo của Tổ trưởng Tổ Công tác đặc biệt), nhất là các bệnh viện dã chiến, bệnh viện quân y, các tổ quân y lưu động, lực lượng tăng cường vào xét nghiệm Covid-19.
Qua kiểm tra các cơ quan, đơn vị, phát hiện nhiều vấn đề nguy cơ dễ lây lan dịch bệnh đối với bộ đội, đặc biệt là các lực lượng tham gia giữ gìn an ninh trật tự ngoài đường phố, bảo đảm an sinh xã hội, tiếp phẩm, vệ binh…; vấn đề tạo nguồn, quản lý giá cả lương thực thực phẩm giữa các đơn vị; bảo đảm ăn uống, nơi ngủ nghỉ cho các tổ quân y, quân dân y lưu động hoặc những vấn đề mới cần thực hiện ngay theo quy định của Bộ Y tế, chỉ đạo của Tổ Công tác đặc biệt…, “SCH” có hình thức phù hợp chỉ đạo ngay, đồng thời, tham mưu với Thủ trưởng BQP, BTTM, Chủ nhiệm TCHC cho tổ chức giao ban riêng hậu cần các đơn vị ở phía Nam nhằm chấn chỉnh, khắc phục, triển khai kịp thời, hiệu quả.
Những vấn đề cơ bản chỉ liên quan đến các bệnh viện dã chiến, bệnh viện quân y, “SCH” tổ chức họp với chỉ huy các bệnh viện, để trao đổi thông tin, phổ biến kinh nghiệm, thống nhất lại một số quy định, như: Hiệp đồng với y tế địa phương về phân luồng, tiếp nhận ca bệnh theo “phân tầng” (gần giống như trong chiến đấu là bậc thang điều trị); áp dụng các biện pháp trong điều trị, sử dụng các loại máy thở cho ca bệnh Covid-19 ở từng giai đoạn… đưa các tỉ lệ trong công tác điều trị giữa các bệnh viện ngày càng hiệu quả nhất.
Kịp thời tham mưu với Thủ trưởng BQP, BTTM ở phía Nam, hiệp đồng, chỉ đạo triển khai các bệnh viện dã chiến theo quyết định của Bộ trưởng BQP; rà soát, đề xuất huy động tối đa lực lượng quân y, học viên quân y và chỉ đạo huấn luyện bổ sung kiến thức cần thiết cho cán bộ, nhân viên, học viên các học viện, nhà trường địa bàn Quân khu 7, Quân khu 9, đáp ứng yêu cầu huy động tại chỗ nhanh nhất, phối hợp cùng y tế địa phương tham gia xét nghiệm Covid-19 cho nhân dân.
Theo chỉ đạo của Tổ trưởng Tổ Công tác đặc biệt, nhiều buổi làm việc, kiểm tra các địa phương, giao Chỉ huy Tổng cục chủ trì, “SCH” đều mời đại diện cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên môn của địa phương cùng tham gia, nhằm thống nhất các cấp, tổ chức, lực lượng PCD, bảo đảm an sinh xã hội. Hướng dẫn, trao đổi với lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị về hậu cần SSCĐ, thường xuyên, PCD theo tình hình ở từng địa bàn, trong đó chú trọng quán triệt cho bộ đội chấp hành nghiêm quy định PCD, tuyệt đối không gây phiền hà cho chính quyền, Nhân dân; nhưng khi làm việc với Bộ chỉ huy quân sự, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, thành phố, kiến nghị để chỉ huy làm tham mưu với Tỉnh ủy, Thành ủy, Ủy ban nhân dân quan tâm, chỉ đạo tạo điều kiện bảo đảm ăn thêm cho cán bộ, nhân viên các bệnh viện dã chiến, chỗ ở, sinh hoạt cho các tổ quân y lưu động, bộ đội từ nơi khác đến tham gia giữ gìn an ninh trật tự địa bàn, xét nghiệm Covid-19 cho Nhân dân.
Các chủ trương của Chính phủ, chỉ đạo của BQP, Bộ Y tế, Tổ Công tác đặc biệt, đã được “SCH” nhanh chóng tham mưu, cụ thể hóa thành các công điện, văn bản hướng dẫn, triển khai về hậu cần PCD. Hệ thống văn bản, điện được mã dịch chuyển bằng đường cơ yếu, quân bưu, những nội dung không mật qua mạng Viettel cung cấp; kết hợp các cơ quan, cán bộ đi kiểm tra, cấp vật tư y tế, một số mặt hàng các tổ chức, cá nhân hỗ trợ (sau này, cơ bản Thủ trưởng BQP giao đại diện Cục Dân vận đảm nhiệm) để trực tiếp chuyển văn bản và hướng dẫn cho đơn vị, bộ đội.
Khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11-10-2021, với thời gian sớm nhất, “SCH phía trước” có văn bản chỉ đạo cụ thể về hậu cần gửi các đơn vị ở phía Nam, trong đó yêu cầu cơ quan hậu cần quân sự địa phương phải chủ động tham mưu với chỉ huy để tham mưu với cấp ủy, chính quyền và phối hợp chặt chẽ các cơ quan chức năng địa phương hỗ trợ bảo đảm cho Nhân dân di chuyển từ nơi này sang nơi khác trong thời gian chờ (“quá tải”) phải làm các thủ tục PCD theo quy định (lúc bấy giờ) của từng địa phương khi đi qua ranh giới.
Về bảo đảm vật chất, tham mưu với Thủ trưởng BQP, Chủ nhiệm TCHC về nhu cầu, các kế hoạch tiếp nhận, cấp phát vật tư y tế, gạo, lương khô, mỳ tôm, thịt cá hộp, rau củ quả… cho các đơn vị và hỗ trợ địa phương. Đặc biệt, khi các lực lượng ở phía Bắc vào, thời điểm dịch bệnh lây lan nguy hiểm, mọi nhu cầu đều khó khăn, “SCH” đã tích cực làm việc với các Sở Y tế để có được tối thiểu khẩu trang N95, quần áo PCD cho quân y; chỉ đạo Cục Hậu cần/Quân khu 7 tạo nguồn trong điều kiện “giãn cách xã hội”, bảo đảm kịp thời vật chất thiết yếu của phụ nữ cho gần 800 đồng chí. Nhân Ngày phụ nữ Việt Nam 20/10, đã chủ động đề xuất với Thủ trưởng BQP tặng cho hơn 1.100 đồng chí quân y nữ đang trực tiếp PCD ở Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai… mỗi đồng chí 500.000 đồng; số tiền không nhiều, nhưng thể hiện sự quan tâm sâu sắc, động viên kịp thời của Quân ủy Trung ương, lãnh đạo BQP đối với các đồng chí nữ trực tiếp PCD ở phía Nam.
Chuẩn bị cho rút các lực lượng tăng cường, “SCH” đã khẩn trương dự thảo, tham mưu với Thủ trưởng BQP, BTTM về kế hoạch rút quân về các đơn vị, chỉ đạo các mặt hậu cần cho giải thể bệnh viện dã chiến và đôn đốc, triển khai thực hiện.
Tổ chức trực ban, giao ban nội bộ “SCH”, công tác hiệp đồng, báo cáo, thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ; nhất là hiệp đồng với các cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc đón, đưa lực lượng, tổ chức triển khai các bệnh viện dã chiến, phân chia, hình thành, bố trí các tổ quân y, tổ quân dân y lưu động ở các địa bàn, huy động các nguồn lực y tế, công thương tại chỗ và từ nơi khác chuyển đến phục vụ PCD, góp phần bảo đảm an sinh xã hội theo nhiệm vụ được giao.
Tổ chức tốt “bảo vệ” và một số mặt khác cho “SCH”
Trong điều kiện nguy cơ lây nhiễm Covid-19 rất cao, Chỉ huy Tổng cục ban hành quy định, duy trì nghiêm ngặt PCD ở “SCH”, đảm bảo tốt các mặt cho cán bộ đi công tác, kiểm tra, chỉ đạo các bệnh viện, tổ quân y, quân dân y lưu động, hoặc trực tiếp chống dịch ở một số đơn vị bị lây nhiễm Covid-19… nên trong mấy tháng cao điểm PCD ở phía Nam, cán bộ, nhân viên ở “SCH”, không có đồng chí nào bị nhiễm Covid-19.
Lúc mới thiết lập “SCH”, Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, việc cung ứng hàng thiết yếu khó khăn; nhưng đã cố gắng bảo đảm tốt ăn uống, sinh hoạt; đặc biệt, hằng ngày, cán bộ, nhân viên “SCH phía trước” đều tích cực luyện tập thể dục thể thao, động viên nhau không quản khó khăn, vất vả, tạo tinh thần làm việc tận tâm, tận lực, vui vẻ, đoàn kết, quyết tâm cao.
Có thể khẳng định, việc tổ chức chỉ huy và cơ quan BQP ở Thành phố Hồ Chí Minh để chỉ huy, chỉ đạo các đơn vị Quân đội trong PCD Covid-19, tham gia bảo đảm an sinh xã hội vào thời điểm dịch diễn biến hết sức phức tạp, gây thiệt hại nặng nề đối với một số địa phương là chủ trương, quyết định rất đúng đắn của Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng BQP. Trong đó, bộ phận chỉ huy, cơ quan TCHC đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ làm tham mưu, chỉ huy, chỉ đạo hậu cần, góp phần quan trọng vào kết quả chung PCD và tham gia bảo đảm an sinh xã hội các tháng cuối năm 2021 ở Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Những kết quả trên, do khuôn khổ bài viết chưa phản ánh hết được, song là những vấn đề có thể nghiên cứu, vận dụng phù hợp trong tổ chức, chỉ huy hậu cần tác chiến và thực hiện các nhiệm vụ phòng thủ dân sự trong tình hình mới.
Thiếu tướng NGUYỄN HÙNG THẮNG, nguyên Phó chủ nhiệm kiêm Tham mưu trưởng TCHC