Những đóng góp quan trọng của Quân y Việt Nam trong công tác đối ngoại Quốc phòng

Tích cực, chủ động hội nhập

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 806-NQ/QUTW, ngày 12/3/2013 của Quân ủy Trung ương về “Hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Cục Quân y đã chủ động đề xuất, tham mưu và tham gia nhiều hoạt động hội nhập quốc tế và đối ngoại của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, TCHC. Theo Thiếu tướng - PGS,TS Nguyễn Xuân Kiên, Cục trưởng Cục Quân y: Trong những năm qua, Quân y Việt Nam đã mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với Quân y hơn 30 nước trong khu vực và trên thế giới, trong đó nhiều mối quan hệ phát triển theo chiều sâu, ổn định, thực chất và hiệu quả. Cục Quân y đã ký kết biên bản ghi nhớ với 10 nước; cử 1.825 đoàn với 3.725 lượt người đi công tác, học tập trao đổi kinh nghiệm tại các nước; cử 1.628 lượt người đi đào tạo, huấn luyện với các loại hình đào tạo: tiến sĩ và thực tập sinh, cao học, đại học, huấn luyện, học tập chuyên ngành; tiếp đón và làm việc với 811 đoàn đại biểu quân y các nước, với 1.945 lượt người; triển khai thực hiện hiệu quả các Chương trình, Dự án lớn với Quân y Australia (Dự án phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết), Quân y Hoa Kỳ (Chương trình PEPFAR) và Quân y Pháp (Dự án phòng chống sốt rét)...

Về hợp tác song phương: Quân y Việt Nam chú trọng hợp tác với quân y các nước ASEAN, các nước đối tác truyền thống như: Trung Quốc, Nhật Bản, Cuba...; mở rộng hợp tác với các nước: Nga, Hoa Kỳ, Úc, Pháp, Đức... Nổi bật: Phối hợp với Quân y Singapore tổ chức khám chữa bệnh cho nhân dân tại Việt Nam năm 2015. Phối hợp với Quân y Trung Quốc tổ chức các hoạt động khám chữa bệnh chung cho nhân dân tại khu vực biên giới hai nước; tổ chức cuộc diễn tập chung trong phòng chống thảm họa dịch bệnh. Phối hợp với Quân y Lào tổ chức khám chữa bệnh cho nhân dân tại Lào năm 2019. Về hợp tác đa phương: Sau khi Quân y Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Ủy ban Quân y Quốc tế đã tham gia tích cực các hoạt động của Trung tâm Quân y ASEAN, các hoạt động trong khuôn khổ ADMM+ về quân y, đó là: Cử đoàn quân y Việt Nam tham gia Diễn tập cứu hộ cứu nạn và quân y tại Brunei, Diễn tập huấn luyện thực binh quân y đa quốc gia tại Ấn Độ. Cử đoàn Quân y tham dự Hội thao quốc tế tại Liên bang Nga, Uzebekistan, trong đó, phần thi tiếp sức quân y với nhiều nội dung đạt kết quả cao.

Những kết quả to lớn từ hội nhập

Nhờ có sự mở rộng hợp tác quốc tế, Quân y Việt Nam đã có bước phát triển ở nhiều lĩnh vực, tranh thủ được sự hỗ trợ về kinh phí, đào tạo và trang bị phòng thí nghiệm phục vụ cho nghiên cứu, phòng chống dịch bệnh và ứng dụng trong điều trị. Với chủ trương huy động mọi nguồn lực để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và trang thiết bị cho hệ thống bệnh viện quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quân sự, Cục Quân y đã chủ động tìm kiếm, tranh thủ vận động nguồn tài trợ tín dụng ưu đãi của Chính phủ Áo (Dự án ODA15). Đến nay, dự án đã triển khai đầu tư trang thiết bị y tế đồng bộ, hiện đại về chẩn đoán hình ảnh, hồi sức cấp cứu, khử trùng tại 15 bệnh viện quân y. Đầu tư xây dựng mới 2 Trung tâm Ung bướu và xạ trị (Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện Quân y 175) và trang bị máy cộng hưởng từ 3 Tesla, máy X.quang số hóa (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) tăng cường năng lực chẩn đoán các bệnh lý ung thư, tim mạch... Đầu tư cho Trung tâm Y học Hàng không tại Viện Y học Phòng không - Không quân nâng cao năng lực quản lý sức khỏe phi công gắn với điều kiện lao động quân sự, bảo đảm an toàn bay, phục vụ yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm quân y trong điều kiện tác chiến được trang bị vũ khí mới, hiện đại. Đồng thời, tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh các thiết bị cho 2 Trung tâm Ung bướu và xạ trị đã được đầu tư cơ bản trong giai đoạn 3; đầu tư trang thiết bị về phòng mổ, hồi sức cấp cứu cho Bệnh viện Quân y 354 nâng cao năng lực chuyên môn kỹ thuật về ngoại khoa và ngoại khoa dã chiến, bảo đảm sẵn sàng khi có các tình huống quân sự. Quân y Quân chủng Hải quân và Quân chủng Phòng không - Không quân đã có sự chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi chuyên môn trong bảo đảm quân y chuyên ngành với quân y Liên bang Nga, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Singapore... Những kết quả trên đã đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân trong thời bình và thời chiến.

Trách nhiệm với cộng đồng khu vực và thế giới

Năm 2018, với việc Việt Nam cử Bệnh viện dã chiến cấp 2.1 thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Phái bộ Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ở Nam Sudan được coi là bước đột phá đầy ấn tượng, không chỉ thể hiện thiện chí, trách nhiệm của Việt Nam, mà còn thể hiện sự cố gắng, năng lực của Việt Nam trong việc tham gia trực tiếp vào hoạt động gìn giữ hòa bình, mang lại cuộc sống ổn định, hòa bình cho các quốc gia, khu vực còn gặp khó khăn vì bất ổn, xung đột. Thiếu tướng Hoàng Kim Phụng - Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình cho biết: Bệnh viện đã khám, chữa bệnh cho hơn 1970 bệnh nhân, phẫu thuật 59 ca, trong đó có 19 ca trung đại phẫu, vận chuyển 05 trường hợp bằng đường không lên tuyến trên, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Với những hoạt động và thành tích đạt được, ngày 26/11/2018, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc phụ trách các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc Jean Pierre Lacroix đã gửi thư cho Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại Liên hợp quốc, đánh giá cao và gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong công tác triển khai thành công và nhanh chóng Bệnh viện dã chiến cấp 2.1 của Việt Nam tại Nam Sudan. Hiện nay, Bệnh viện dã chiến cấp 2.2 đã sang Nam Sudan thay thế Bệnh viện dã chiến cấp 2.1 làm nhiệm vụ theo sự phân công của Liên hợp quốc.

Cũng trong năm 2018, lần đầu tiên, quân y hai nước Việt Nam và Trung Quốc phối hợp tổ chức Khám chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí cho nhân dân dọc hai tuyến biên giới, mở đầu cho chuỗi hoạt động bên lề Chương trình giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 5. Kết quả, quân y hai nước đã khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí với số lượng vượt 200% dự kiến ban đầu. Quân y hai nước cũng đang hoàn thiện Bản thỏa thuận hợp tác về y học quân sự; chuẩn bị triển khai nội dung kết nghĩa giữa Bệnh viện Trung y, Tổng Bệnh viện 301 Trung Quốc và Viện Y học cổ truyền Quân đội Việt Nam; đẩy mạnh hợp tác về đào tạo, chẩn đoán điều trị, phòng chống các bệnh nhiệt đới, trao đổi đoàn học tập kinh nghiệm, học thuật. Nối tiếp thành công này, trong chương trình phối hợp giữa TCHC QĐND Việt Nam và TCHC QĐND Lào trong chương trình khám chữa bệnh chung giữa quân đội hai nước cho nhân dân huyện Xiêng Khoảng, tỉnh Hủaphăn (Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào) nhân kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập QĐND Lào (20-01-1949/20-01-2019), các thầy thuốc quân y quân đội 2 nước đã hoàn thành công tác chữa bệnh, cấp thuốc, tư vấn sức khỏe cho gần 5.000 người, vượt hơn 300% lượng dự kiến ban đầu để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng nhân dân vùng căn cứ địa cách mạng Lào. Đánh giá về hoạt động này, Trung tướng Vông-Khăm Phôm-Mạ-Con, Chủ nhiệm TCHC QĐND Lào khẳng định: “Đợt khám chữa bệnh đã thành công tốt đẹp hơn cả sự mong đợi. Tôi tin tưởng rằng, thời gian tới, sẽ tiếp tục diễn ra nhiều hoạt động giữa ngành Quân y và Quân đội 2 nước, góp phần củng cố, tăng cường mối quan hệ đoàn kết, đặc biệt gắn bó, thủy chung giữa Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Nhân dân, Quân đội hai nước”. Cùng với thực hiện kết nghĩa giữa một số đơn vị Quân y Việt Nam và một số đơn vị Quân y Lào, Quân y Việt Nam hiện nay cũng đang đào tạo các học viên quân y với các trình độ, chuyên ngành khác nhau cho QĐND Lào, Quân đội Hoàng gia Cam-pu-chia và Quân đội Mi-an-ma…

Triển vọng qua hội nhập

Thiếu tướng Nguyễn Xuân Kiên cho biết: Những năm tiếp theo, ngành Quân y xác định tiếp tục thúc đẩy quan hệ hữu nghị, sự hiểu biết lẫn nhau giữa Quân y Việt Nam với  quân y các nước trong khu vực và trên thế giới theo chủ trương đối ngoại của Bộ Quốc phòng. Tăng cường mở rộng quan hệ, hợp tác quân y với các nước, có trọng tâm, trọng điểm, đi vào chiều sâu, thiết thực, vững chắc, ưu tiên các nước láng giềng, các quốc gia có nền y học quân sự phát triển và các nước bạn bè truyền thống. Không ngừng mở rộng phạm vi, nội dung hội nhập, tham gia vào các cơ chế, khuôn khổ hợp tác, từ đối thoại, trao đổi, chia sẻ thông tin, đến huấn luyện, đào tạo, diễn tập chung trên thực địa. Theo đó, đẩy mạnh hợp tác với quân y các nước trong khối ASEAN về các lĩnh vực y học thảm họa, phòng chống dịch bệnh, ứng dụng kỹ thuật cao, tiên tiến trong chẩn đoán và điều trị. Mở rộng hợp tác song phương và đa phương, trao đổi đoàn, qua đó nâng cao trình độ ngoại ngữ đội ngũ cán bộ, nhân viên quân y, thúc đẩy nghiên cứu khoa học về y học và y học quân sự. Tranh thủ tiếp cận, học hỏi những kiến thức y học và y học quân sự mới; chú trọng các nội dung về phòng chống dịch bệnh, cứu chữa trong thảm họa, áp dụng các kỹ thuật, công nghệ hiện đại tiên tiến trong chẩn đoán và điều trị. Tích cực, chủ động đẩy mạnh quan hệ hợp tác với quân y một số nước phát triển, có nền khoa học công nghệ tiên tiến như: Đức, Pháp, Hoa Kỳ, Cuba, Nga, Australia, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc... giúp đào tạo cán bộ các chuyên ngành mũi nhọn; đào tạo nhân lực về y học quân sự, y học không quân, y học hải quân...; tăng cường chuyển giao công nghệ, kỹ thuật tiên tiến, hỗ trợ chuyên gia ở lĩnh vực công nghệ sinh học, sản xuất thuốc, trang bị y tế... Mở rộng hợp tác trong xử trí cấp cứu thảm họa, tai nạn, chấn thương, phòng chống dịch bệnh, phòng chống vũ khí hóa học, sinh học; trao đổi các kỹ thuật trong chẩn đoán gen, phẫu thuật tim mạch, ghép tạng, bỏng, chấn thương chỉnh hình, y học biển... nhằm nâng cao năng lực cho lực lượng Quân y Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế; đồng thời, học tập kinh nghiệm ứng dụng trang thiết bị tiên tiến, hiện đại trong cấp cứu, chẩn đoán và điều trị bệnh nhân...

Có thể khẳng định, bám sát đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, TCHC, ngành Quân y nói chung, Cục Quân y nói riêng đã tích cực, chủ động nghiên cứu, đề xuất, tham mưu, phối hợp triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác quốc tế, góp phần khẳng định và nâng cao vị thế của Quân y Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế, được bạn bè quốc tế đánh giá cao, góp phần thực hiện tốt chủ trương Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Đại tá NGUYỄN HỒNG QUANG