Một số đơn vị đóng quân trên địa bàn miền Trung diện tích đất tăng gia chủ yếu đất pha cát, chua mặn, phải cải tạo nhiều. Giá vật tư phục vụ chăn nuôi, trồng trọt trên địa bàn đóng quân thường cao hơn so với các khu vực khác. Những yếu tố trên gây khó khăn trong việc phát triển tăng gia sản xuất (TGSX) của Quân đoàn.
Trước năm 2015, phong trào TGSX của Quân đoàn tuy đã phát triển song chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế sẵn có và nguồn vốn đầu tư, công sức của bộ đội. Đặc biệt, vào mùa khô, một số đơn vị thu hoạch rau xanh nhập bếp thừa nhiều, bộ đội ăn không hết, nhưng mùa mưa lại thiếu rau cục bộ, phải mua ngoài thị trường giá cao. Nguyên nhân là do hệ thống vườn rau chưa được quy hoạch, xây dựng cơ bản; cơ cấu cây trồng chưa hợp lý; chưa áp dụng kỹ thuật mới vào trồng trọt. Mặt khác, đa số đơn vị có diện tích đất rộng, song, mới chỉ quan tâm quy hoạch vườn trồng rau, chuồng chăn nuôi, ao nuôi cá, trồng cây công nghiệp (cao su, cà phê, hồ tiêu…), chưa chú trọng trồng cây ăn quả giá trị kinh tế cao. Về chăn nuôi, các đơn vị chủ yếu tổ chức nuôi lợn, gà thịt, gà đẻ, nuôi thả cá… nhưng quy mô nhỏ, chuồng trại xây dựng chưa cơ bản; chưa mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật mới vào chăn nuôi; chưa chú trọng tổ chức chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô lớn; việc điều tiết sản phẩm TGSX giữa các đơn vị và gắn TGSX với hoạt động chế biến chưa được quan tâm đúng mức… nên hiệu quả kinh tế thấp.
    |
 |
| Vườn rau chuyên canh có mái che của Lữ đoàn 40. Ảnh: Thảo Hà |
Để nâng cao hiệu quả TGSX, từ năm 2015, Quân đoàn chỉ đạo các đơn vị kết hợp các nguồn vốn đầu tư (Tổng cục Hậu cần, Quân đoàn, nguồn tự có của đơn vị quy hoạch lại các khu TGSX tập trung để phát triển mạnh các mô hình chăn nuôi, trồng trọt quy mô lớn, theo hướng an toàn sinh học, gắn với hoạt động chế biến. Tổ chức khu TGSX tập trung chủ yếu ở 2 cấp (sư đoàn, trung đoàn và tương đương), được đầu tư xây dựng “5 cơ bản” (vườn, giàn, chuồng trại, ao, đường nội bộ), phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị. Phòng Quân nhu tham mưu với Chỉ huy Cục Hậu cần để tham mưu với Bộ Tư lệnh Quân đoàn ban hành Chỉ thị số 2424/CT-BTL về việc tổ chức và thu mua sản phẩm TGSX, chế biến để tạo đầu ra cho sản phẩm. Theo đó, việc phát triển TGSX của đơn vị gắn với hoạt động chế biến, đảm bảo thực chất, hiệu quả kinh tế. Đối với cấp trung đoàn, lữ đoàn và tương đương, tập trung phát triển chăn nuôi lợn, gà, vịt, cá… theo phương pháp bán công nghiệp gắn với hoạt động của trạm chế biến tập trung (giết mổ gia súc, gia cầm, chế biến giò, chả, đậu phụ, ủ giá đỗ, muối chua rau củ quả) và trồng cây ăn quả. Đối với cấp sư đoàn và tương đương, tận dụng tối đa diện tích hiện có (các sư đoàn đóng quân trên địa bàn Tây Nguyên), phát triển trồng cây công nghiệp, cây thực phẩm (cao su, cà phê, tiêu…), cây ăn quả, chăn nuôi lợn, gà, vịt, cá, bò, dê... tập trung quy mô lớn theo phương pháp công nghiệp, bán công nghiệp và gắn với trạm chế biến tập trung để điều tiết sản phẩm TGSX cho đơn vị. Để phát triển hiệu quả các mô hình TGSX, các đơn vị tổ chức tổ, bộ phận chuyên trách hoặc bán chuyên trách trong chăn nuôi, trồng trọt, chịu sự quản lý, chỉ đạo của cơ quan hậu cần theo phân cấp và thực hiện quy chế bồi dưỡng của đơn vị. Hằng năm, Phòng Quân nhu tổ chức các lớp tập huấn và mời cán bộ, chuyên gia kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt của sở nông nghiệp và phát triển nông thôn địa phương hướng dẫn kỹ thuật cho cán bộ, nhân viên phụ trách TGSX. Nội dung hướng dẫn tập trung vào kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt mới và cách phòng, chống dịch bệnh cho vật nuôi, cây trồng.
Với sự chỉ đạo quyết liệt và thực hiện đồng bộ các biện pháp, từ năm 2015-2020, Quân đoàn đã đầu tư trên 8 tỷ đồng cho quy hoạch, xây dựng mới các khu TGSX, cải tạo vườn ao, chuồng chăn nuôi và mua sắm trang bị, dụng cụ phục vụ chăn nuôi, trồng trọt. Đến nay, 100% đơn vị đã lắp đặt vườn rau có mái che, cùng hệ thống tưới nước bán tự động, tiết kiệm công sức bộ đội và có thể trồng rau trong mùa mưa an toàn. Đồng thời, phát triển mạnh các loại cây trồng lấy củ, quả để dự trữ hoặc chế biến khô nhằm chủ động nguồn rau xanh cung cấp cho bếp ăn trong thời gian giáp vụ, không phải mua ngoài thị trường. Các đơn vị thực hiện tốt lịch gieo trồng theo hướng dẫn của sở nông nghiệp và phát triển nông thôn địa phương nên vườn rau có sản phẩm thu hoạch quanh năm; năng suất tăng lên 2 lần so với trước. Cùng với trồng rau xanh, 100% đơn vị mở rộng diện tích trồng các loại cây công nghiệp (cao su, hồ tiêu, cà phê…), cây ăn quả: cam, xoài, mít, bưởi, chuối tiêu hồng, ổi, táo, thanh long, xoài, bơ… theo quy mô lớn, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, toàn Quân đoàn có gần 40 ha vườn cây ăn quả, trong đó vườn tập trung chiếm 70%, tự túc trên 70% nhu cầu trái cây phục vụ bữa ăn bộ đội, giá rẻ hơn thị trường từ 20-30%. Nhiều đơn vị đã tự túc 100% trái cây trong bữa ăn bộ đội, thậm chí, có đơn vị không tính tiền trái cây (chuối). Các đơn vị còn tận dụng diện tích đất phù hợp trồng cây dong, bảo đảm đủ lá gói bánh chưng trong dịp tết Nguyên đán hằng năm, không phải mua ngoài.
Trong chăn nuôi, 100% đơn vị cấp trung đoàn, lữ đoàn và tương đương được xây dựng chuồng trại cơ bản, quy mô lớn, gắn với bảo vệ môi trường. Thường xuyên duy trì trên 6.500 con lợn thịt, trên 600 lợn nái, trên 25.000 con gia cầm thịt, đẻ trứng, bảo đảm 100% cầu thịt, trứng cho đơn vị. Cùng với đó, Quân đoàn thường xuyên nuôi trên 150 con bò thịt để cung cấp phần lớn nhu cầu thịt bò trong bữa ăn. Các đơn vị chủ động đào thêm ao, hồ trữ nước, đồng thời tận dụng thả cá để tự túc một phần định lượng cá nước ngọt phục vụ bữa ăn bộ đội. Điển hình như Lữ đoàn 7, Lữ đoàn 40, Sư đoàn 10, Sư đoàn 320, Trường Quân sự.
Cùng với chăn nuôi, trồng trọt, các đơn vị tổ chức tốt hoạt động chế biến tập trung, tạo ra nhiều loại sản phẩm chất lượng như giò, chả, đậu phụ, muối chua rau, củ, quả… Đặc biệt, trạm chế biến, trạm xay xát của Quân đoàn tổ chức sản xuất gạo, thịt hộp, cá hộp… bảo đảm 100% nhu cầu gạo trong bữa ăn bộ đội thường xuyên và nhu cầu thịt hộp, cá hộp trong diễn tập vòng tổng hợp, huấn luyện dã ngoại, với giá rẻ hơn thị trường từ 10-15%. Cùng với đó, Quân đoàn tổ chức tạo nguồn cá biển tập trung cấp cho các đơn vị để bảo đảm cho bếp ăn và chế biến chả cá nhằm đa dạng thực phẩm trong bữa ăn. Trường Quân sự khai thác cá tươi, tổ chức sản xuất nước mắm cung cấp cho toàn Quân đoàn, bảo đảm 100% nhu cầu cho các đơn vị, đảm bảo chất lượng tốt, giá thấp hơn thị trường từ 10-12%. Với hệ thống trạm chế biến cấp trung đoàn, sư đoàn và Quân đoàn hiện nay, sản phẩm TGSX của các đơn vị được thu mua triệt để và điều hòa kịp thời thực phẩm cho các bếp ăn.
Nhờ đẩy mạnh các mô hình TGSX, chế biến, hiện nay, Quân đoàn tự túc 100% nhu cầu rau xanh, thịt lợn, trứng, cá và các sản phẩm chế biến. Giá trị thu lãi từ TGSX, chế biến hằng năm bình quân đạt 1,4 triệu đồng/người, góp phần cải thiện đời sống bộ đội.
Đại tá PHẠM VĂN VÕ, Trưởng phòng Quân nhu - Cục Hậu cần QĐ3