Do vậy, việc phát triển nguồn điện năng lượng mặt trời phục vụ đời sống con người đang là xu hướng mới của nhiều quốc gia trên thế giới cũng như ở Việt Nam tại một số địa phương có số giờ nắng trong năm cao.
Theo kết quả nghiên cứu, khảo sát cho thấy, các đơn vị của Quân khu 7 đóng quân trên địa bàn 9 tỉnh, thành phố, là các địa phương có nhiệt độ trung bình trong năm khoảng 23o-27oC, thời gian nắng từ 2.500 - 2.700 giờ, chiếm hơn 30% tổng thời gian cả năm; bức xạ trung bình khoảng từ 5,3 - 5,7 kWh/m2/ngày. Trong khi đó, nhiều đơn vị của Quân khu có quân số đông, đóng quân tập trung, nhu cầu sử dụng điện năng nhiều; cơ bản các công trình doanh trại có diện tích mái nhà lớn, được đầu tư xây dựng kiên cố… Đây là những yếu tố thuận lợi để lắp đặt hệ thống thiết bị pin năng lượng mặt trời (PNLMT) công suất lớn cung cấp điện năng phục vụ sinh hoạt hằng ngày của bộ đội.
    |
 |
| Một số công trình của Sư đoàn 5 được lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời. Ảnh: CTV |
Để tận dụng và khai thác hiệu quả nguồn năng lượng tự nhiên sẵn có, đầu năm 2020, trên cơ sở tham mưu, đề xuất của Cục Hậu cần, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu nhất trí chủ trương phát triển nguồn năng lượng mặt trời tại một số đơn vị. Đồng thời, chỉ đạo Cục Hậu cần, trực tiếp là Phòng Doanh trại phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội nghiên cứu, đề xuất phương án lắp đặt hệ thống PNLMT áp mái công trình doanh trại; đấu nối nguồn điện thu được với lưới điện quốc gia để phục vụ sinh hoạt của bộ đội. Phòng Doanh trại phối hợp với chi nhánh điện của một số tỉnh và tham quan nhiều cơ sở đang khai thác hiệu quả hệ thống thiết bị PNLMT phục vụ sản xuất, sinh hoạt trên địa bàn miền Trung, Tây Nguyên. Kết quả khảo sát cho thấy, tuổi thọ của hệ thống PNLMT có thể đạt tới khoảng 25 năm, nhà cung ứng thiết bị bảo hành trong thời gian 10 năm; đơn vị chủ đầu tư chịu trách nhiệm liên hệ với công ty điện lực địa phương để đăng ký đấu nối hòa mạng điện lưới quốc gia theo quy định. Theo tính toán, sau 10 năm sẽ hoàn vốn đầu tư lắp đặt của mỗi điểm, trong 15 năm tiếp theo, chủ đầu tư được hưởng lợi từ hệ thống pin năng lượng mặt trời này. Các điểm Quân khu chọn làm nơi lắp đặt Hệ thống PNLMT đều đáp ứng yêu cầu về khả năng chịu lực công trình sau khi thi công; an toàn trong quản lý, khai thác, sử dụng. Các hệ thống PNLMT được lắp đặt áp mái nên không ảnh hưởng nhiều đến mỹ quan, kiến trúc công trình cũng như cảnh quan khu vực.
Sau thời gian nghiên cứu, thẩm định kỹ các yếu tố pháp lý, điều kiện liên quan, tháng 5-2020, Quân khu đã báo cáo và được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhất trí cho phép đầu tư lắp đặt hệ thống PNLMT thí điểm tại 02 sư đoàn của Quân khu 7, làm cơ sở đánh giá hiệu quả toàn diện trước khi triển khai đầu tư đồng loạt trong Quân khu. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, Phòng Doanh trại đề xuất phương án lắp đặt thí điểm hệ thống PNLMT áp mái tại Sư đoàn 5 (gồm 03 điểm) và tại Sư đoàn 302 (gồm 02 điểm). Công suất thiết kế mỗi hệ thống là 24,84 kWp, tương đương sản lượng điện dự kiến 3.070 kWh/tháng/điểm. Kinh phí lắp đặt ban đầu 500 triệu đồng/điểm bằng nguồn quỹ vốn của Quân khu đầu tư. Đầu tháng 12/2020, Quân khu đã hoàn thành việc lắp đặt, nghiệm thu, bàn giao 5 điểm hệ thống PNLMT nói trên và đưa vào sử dụng.
|
 |
| Hệ thống pin năng lượng mặt trời được lắp đặt áp mái nhà tại các đơn vị thuộc Sư đoàn 302-Quân khu 7. Ảnh: CTV |
Đến nay, sau gần 04 tháng sử dụng cho thấy, sản lượng điện thu được từ hệ thống PNLMT tại Sư đoàn 5 là 3.200 kWh/điểm/tháng (đạt 104,2% so với sản lượng dự kiến ban đầu) và tại Sư đoàn 302 thu được là 3.000 kWh/điểm/tháng (đạt 97,7% sản lượng dự kiến). Các đơn vị thu được sản lượng điện cao như trên là do thời điểm từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 năm nay (2021) số giờ nắng trong ngày nhiều hơn so với các tháng khác. Với nhu cầu sử dụng và cách quản lý điện của đơn vị hiện nay, mỗi tháng, mỗi điểm giảm chi phí tiền điện khoảng 6 triệu đồng nhưng vẫn bảo đảm đủ điện phục vụ nhu cầu sinh hoạt, công tác của đơn vị. Ngoài ra, khi sử dụng hệ thống này, đơn vị còn bán phần điện năng dư thừa cho ngành điện địa phương thông qua công tơ điện 2 chiều giao và nhận. Bên cạnh đó, việc lắp đặt hệ thống PNLMT trên mái còn có tác dụng chống nóng hiệu quả cho ngôi nhà, hạn chế việc sử dụng quạt, điều hòa… giảm đáng kể chi phí tiền điện hằng tháng. Với sản lượng điện thu được hiện nay, bình quân mỗi điểm tiết kiệm được từ 70-75 triệu đồng/năm. Theo tính toán, sau khi đã hoàn vốn đầu tư trong 10 năm đầu, từ năm thứ 11 đến năm thứ 25 (theo dự kiến tuổi thọ thiết bị), trừ kinh phí bảo trì, bảo dưỡng, mỗi điểm đơn vị thu được khoảng 800 triệu đồng (theo giá điện thời điểm hiện tại).
Có thể nói, chủ trương lắp đặt hệ thống PNLMT áp mái công trình doanh trại ở Quân khu 7 đem lại hiệu quả bước đầu, tiết kiệm kinh phí điện, góp phần bảo vệ môi trường, phù hợp với định hướng phát triển năng lượng sạch của Nhà nước và Bộ Quốc phòng. Đồng thời, khẳng định sự chủ động ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ mới vào hoạt động hậu cần nói chung, hoạt động doanh trại nói riêng. Tuy nhiên, để đánh giá khách quan, toàn diện, chi tiết về lợi ích và sự bất cập khi lắp đặt hệ thống PNLMT áp mái công trình doanh trại cần phải có thời gian vận hành, sử dụng tối thiểu là 01 năm. Cùng với đó, cần xây dựng các chỉ tiêu kỹ thuật, quy định trong bảo quản, bảo dưỡng, chi phí bảo trì để việc khai thác, sử dụng hiệu quả bền vững và triển khai lắp đặt rộng rãi tại các đơn vị có điều kiện tự nhiên thuận lợi về năng lượng mặt trời.
Đại tá Nguyễn Bá Tuyến - Trưởng phòng Doanh trại/Cục Hậu cần QK7