Đối với thủy thủ tàu ngầm nguyên tử, yêu cầu năng lượng KPA cao hơn thủy thủ tàu ngầm điện-diesel. Mới đây, Tổng cục Hậu cần quân đội Nga đã đề ra phương pháp mới là vận chuyển trực tiếp từ nơi cung cấp lên tàu ngầm, không qua các khâu trung gian nhằm bảo đảm lương thực, thực phẩm tươi ngon, tiết kiệm được thời gianvà chi phí bảo quản. KPA của TTTN khi đi biển như sau:    

Bữa sáng, gồm: Bánh mỳ, bơ, pho mát, trứng luộc, xúc xích hun khói, bánh bích quy, mì ống,cà phê sữa và hoa quả (táo, lê, nho, mận). Có thể bổ sung thêm dưa chuột muối và trứng cá đỏ, nước uống bao gồm nước chè đen nóng, nước quả nấu  hoặc nước ép hoa quả (táo, nho, cà chua).

Bữa trưa và bữa tối, gồm: Súp, khoai tây nghiền, lúa mạch, cơm, thịt lợn (thịt bò), thịt gà, hoặc cá, patê gan, bắp cải, cá hộp, nước quả nấu hoặc nước ép hoa quả. Buổi tối bổ sung thêm 1 cốc sữa chua. Những thủy thủ trực ca đêm có bữa ăn đêm, gồm: Bánh mỳ, cà phê sữa, nước chè pha mật ong, bánh bích quy, 1 thanh socola nhỏ và 1 con cá khô muối.

Nhằm nâng cao chất lượng KPA cho TTTN, vừa qua, Quân đội Nga đã thực hiện việc cung cấp tập trung lương thực, thực phẩm chất lượng caovà cónhiều lựa chọn cho TTTN thuộc Hạm đội Phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương. Đặc biệt, họđã nghiên cứu thành công KPA đa dạng (150 loại)dành riêng cho TTTN, trong đó ngoài những thực phẩm tươi như thịt, cá các loại, rau, hoa quả, còn có thực phẩm đóng hộp có giá trị sinh học cao (lưỡi lợn, thịt vịt, đùi vịt, thịt gà, gan ngỗng, patê, thịt gà tây, trứng cá đỏ, cá chình, cá hồi, gan cá hồi. Lượng vitamin C và vitamin nhóm B trong đồ hộp cao hơn gấp 2-2,5 lần so với phương pháp nấu thức ăn thông thường. Để giữ cho khoai tây, rau và hoa quả tươi lâu trên tàu ngầm, các chuyên gia dinh dưỡng Nga đã sử dụng chất bảoquản sinh học “Super Nizolakt”đượcphép dùng cho thực phẩm. Ngoài ra, TTTN khi hoạt động độc lập dưới biển sâu, mỗi ngày được uống 50ml rượu vang đỏ trong bữa ăn, có tác dụng kích thích tiêu hóa, giảm stress, có tác dụng tốt cho tim mạch, chống xơ vữa động mạch, giảm nguy cơ béo phì và tiểu đường, giảm nguy cơ bị ung thư, làm chậm quá trình lão hóa.

Trong hạm đội hải quân Nga có 2 KPA: Số 3 dành cho quân nhân phục vụ trong hạm đội hải quân và khẩu phần ăn số 4 dành cho quân nhân phục vụ trên tàu ngầm nguyên tử và tàu ngầm điện-diesel.

KPA số 3 có hàm lượng gluxid cao hơn, nhưng protein và lipid thấp hơn so với khẩu phần ăn số 4. Trong KPA số 4, protein cung cấp 13% tổng lượng calo, lipid : 32%, gluxid: 45%, các chất khác: 10%, về cơ bản tương ứng với các chỉ tiêu sinh lý. Ưu điểm so với những tiêu chuẩn dinh dưỡng khác trong chế độ ăn này là hàm lượng protein từ mỡ động vật cao (chiếm 55-56% tổng số protein), hàm lượng vitamin và khoáng chất phong phú. Hàm lượng chất béo nguồn gốc thực vật chiếm 22,5% tổng lượng chất béo so với tiêu chuẩn từ 20-30%, đó là những nguồn cung cấp chính của axit béo không bão hòa -là những yếu tố dinh dưỡng không thể thay thế. Các đơn vị hải quân hoạt động trên biển được ăn 4 lần một ngày (sáng 25-26%, trưa 31-34%, tối 25-27% và đêm 15-17%).

Ngoài ra, đối với TTTN khi đi biển dài ngày với cự ly xa, vượt ra ngoài lãnh thổ Liên bang, được bổ sung thêm một số tiêu chuẩn trong KPA/ngày: 50g thịt và xúc xích hun khói, 30g sữa đặc có đường, 200g hoa quả tươi, 50g nước hoa quả ép, 20g bánh bích quy. Ngoài 2 KPA cơ bản là số 3 và số 4, còn cóthêm KPA số 5 dành cho những thủy thủ bị bệnh hoặc bị thương, bị stress sau khi được trục vớt từ tàu ngầm bị đắm do hỏa hoạn hoặc bị tấn công. KPA số 5 cócơ cấu protein, gluxid, lipid giống như KPA số 4, nhưng có chú trọng đến những thức ăn nhằm tăng cường sức lực, bồi bổ sức khỏe và các sản phẩm bổ sung vitamin nhằm mục đích phục hồi nhanh sức khỏe cho bệnh nhân. Đối với thủy thủ bị bỏng hoặc nhiễm phóng xạ, trong KPA hàng ngày bổ sung thêm: 50g thịt, 20g xúc xích, 50g patê gan ngỗng, 30gcá hồi, 10g trứng cá, 120g váng sữa, 20g pho mát,150g nước ép hoa quả, 5g cà phê, 20g socola.

XUÂN NINH