Ngày 08/3/1977, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam ký Quyết định số 61/QĐ-TM về việc sửa đổi biên chế các phòng, ban Quân pháp của các đơn vị, trong đó có nội dung thành lập Phòng Quân pháp Tổng cục Hậu cần (TCHC). Biên chế của ngành Quân pháp TCHC khi đó bao gồm: Phòng Quân pháp Tổng cục với 17 đồng chí; Ban Quân pháp các cục Vận tải, Xăng dầu, Quân nhu, Quân y, Doanh trại, Sư đoàn 571, có từ 3-5 đồng chí; các đơn vị cấp trung đoàn đều có trợ lý Quân pháp. Sau đó, theo đặc thù tổ chức, biên chế, TCHC thành lập thêm các Ban Quân pháp ở Binh đoàn 11, Trường Sỹ quan Hậu cần. Hiện nay, ngành ĐTHS TCHC được tổ chức thành 2 cấp, gồm Cơ quan ĐTHS TCHC và Cơ quan ĐTHS khu vực TCHC với biên chế 11 đồng chí. Từ chỗ, cán bộ làm công tác điều tra chủ yếu là cán bộ quân sự kiêm nhiệm, đến nay, 100% cán bộ toàn Ngành có trình độ đại học và sau đại học, đúng chuyên ngành, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về nghiệp vụ, sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị, công cụ hỗ trợ; khi có vụ việc xảy ra, dù ở bất cứ thời điểm nào đều sẵn sàng có mặt và giải quyết kịp thời.

leftcenterrightdel
Đồng chí Trung tướng Lê Văn Hoàng, Chính ủy TCHC thăm, chúc mừng cán bộ Phòng ĐTHS nhân dịp kỷ niệm ngày truyền thống của Ngành ĐTHS. Ảnh: CTV

Từ khi thành lập đến nay, ngành ĐTHS TCHC luôn bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, chỉ huy các cấp, sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan nghiệp vụ cấp trên, hoàn thành tốt chức năng là cơ quan tham mưu và cơ quan tiến hành tố tụng, góp phần tích cực vào công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự trong Tổng cục. Nổi bật là, toàn Ngành đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong và ngoài quân đội để nắm và quản lý tình hình vi phạm, tội phạm. Việc tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và ngày càng chặt chẽ hơn, đảm bảo không sót lọt tội phạm. Thông qua thống kê, phân tích đặc điểm, cơ cấu, tính chất, nguyên nhân và điều kiện phạm tội của các vụ án, vụ việc xảy ra đã giúp cơ quan ĐTHS dự báo đúng về tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự trong từng lĩnh vực, địa bàn, từ đó tham mưu với lãnh đạo, chỉ huy các cấp có biện pháp đấu tranh, phòng ngừa hiệu quả.

Trong công tác điều tra, xác minh, các cán bộ điều tra của Tổng cục đã giải quyết hàng nghìn vụ án, vụ việc. Các vụ án đã điều tra đều bảo đảm các yêu cầu về chính trị, pháp luật và nghiệp vụ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, chưa để xảy ra trường hợp oan sai; các vụ việc xác minh nội bộ đều được kết luận rõ ràng, đề xuất xử lý nghiêm túc. Qua điều tra, xác minh, xử lý vụ việc đã trực tiếp bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhiều tập thể, cá nhân bị xâm hại; thu hồi được nhiều tài sản, vũ khí, trang bị; răn đe, cảnh báo đối tượng vi phạm; kiến nghị khắc phục sơ hở thiếu sót; góp phần giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật.

Điển hình như vụ án “Trộm cắp tài sản” tại Xí nghiệp I/Công ty Cổ phần X.20 là một vụ truy xét, truy tìm gặp nhiều khó khăn. Ngày 04/10/2007, đơn vị báo cáo mất trộm 08 mô tơ máy may trong nhà xưởng. Quá trình khám nghiệm hiện trường, thu thập dấu vết, rà soát các đối tượng nghi vấn thấy nổi lên đối tượng Nguyễn Quốc Trưởng và Trần Văn Bách là công nhân trong Xí nghiệp. Tuy nhiên, khi triệu tập, các đối tượng hết sức lỳ lợm, không chịu khai báo. Các điều tra viên phải chia ra làm nhiều hướng, xác minh tại hầu hết các cơ sở thu mua phế liệu trên địa bàn, kết hợp với biện pháp xây dựng lực lượng, cảm hoá người nhà đối tượng... Sau 03 ngày tổ chức trinh sát, các điều tra viên đã phát hiện 08 mô tơ này được Lê Văn Hoan đưa đến cất giấu ở một cửa hàng thu mua phế liệu. Qua đấu tranh, khai thác, Lê Văn Hoan đã khai mua lại của Nguyễn Quốc Trưởng và Trần Văn Bách. Trước lời khai này, 2 đối tượng trên đã phải thừa nhận hành vi phạm tội “Trộm cắp tài sản”, còn Lê Văn Hoan thừa nhận hành vi phạm tội “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có”.

Ngoài chiến công tiêu biểu kể trên, những năm gần đây, Phòng ĐTHS TCHC còn lập nhiều chuyên đề trinh sát hướng vào giải quyết những vấn đề bức xúc, được thủ trưởng và các đơn vị quan tâm. Năm 2015, nhận được thông tin và dư luận của quần chúng nhân dân về tình trạng nhiều phương tiện dân sự sử dụng biển kiểm soát quân sự của Tổng cục, Phòng đã tổ chức trinh sát nhiều lần tại 3 địa bàn trọng điểm là Đồng Nai, Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh. Qua đó, phát hiện hàng loạt phương tiện dân sự sử dụng biển kiểm soát và giấy tờ giả xe TH của TCHC. Ngày 16/9/2015, Phòng đã phối hợp với Công an tỉnh Đồng Nai tạm giữ 03 xe ô tô tải biển kiểm soát TH - 6560; TH - 3186 và TH - 3928 cùng 03 bộ giấy tờ. Qua điều tra xác định 03 xe ô tô trên có biển kiểm soát thật là 51C - 545.54; 60C - 128.94 và 60C - 219.64, do Hoàng Văn Quang và vợ là Ngô Thị Thuần - trú tại phường Phước Tân/TP Biên Hòa là chủ sở hữu. Quang và Thuần khai nhận đã mua 03 xe ô tô trên, sau đó mua 03 bộ giấy tờ và biển kiểm soát giả xe quân sự để lưu hành... Từ vụ việc trên, Phòng đã tham mưu với Thủ trưởng TCHC đề nghị Thủ trưởng Bộ Quốc phòng kịp thời chỉ đạo các đơn vị toàn quân chấn chỉnh tình trạng phương tiện dân sự sử dụng biển kiểm soát và giấy tờ giả xe quân sự.

Đặc biệt, trước tình trạng làm giả, buôn bán trái phép quân trang diễn ra khá công khai ngoài thị trường, tạo điều kiện để các đối tượng xấu giả danh quân nhân phạm tội, gây ảnh hưởng xấu đến danh dự và uy tín của Quân đội.  Phòng ĐTHS đã tổ chức nghiên cứu và phát hiện nhiều vấn đề bất cập trong các khâu đăng ký bảo bộ nhãn hiệu sản phẩm đối với nhãn hàng quân nhu, thẩm quyền xử lý vi phạm... Ngày 15/11/2017, Phòng ĐTHS TCHC đã phối hợp với Công an Quận Hoàn Kiếm/Hà Nội tiến hành kiểm tra tại cửa hàng số 38, phố Nguyễn Thiệp, phường Đồng Xuân/Hoàn Kiếm/Hà Nội, thu giữ nhiều loại hàng hóa với khoảng 7.000 sản phẩm; trong số 18 mẫu hàng có 08 mẫu được xác định là hàng quân trang; 10 mẫu được xác định là hàng giả, hàng nhái quân trang...Sau vụ việc này, Phòng ĐTHS đã tham mưu với Ban Chỉ đạo 1389 Tổng cục chỉ đạo các đơn vị, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 93/CT-BQP ngày 30/10/2014 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về tăng cường công tác quản lý, sử dụng quân trang trong Quân đội, góp phần hạn chế tình trạng làm giả, mua bán trái phép quân trang.

Với vai trò là thành viên của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của Tổng cục, Phòng ĐTHS đã chủ động nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đăng tải nhiều bài viết tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên Tạp chí Hậu cần Quân đội, Cổng Thông tin điện tử TCHC và Thông tin nghiệp vụ ngành ĐTHS Quân đội; biên soạn chuyên đề về an toàn giao thông đường bộ trong TCHC; sử dụng hình thức trình chiếu sinh động, báo cáo tại các hội nghị của Tổng cục và nhiều đơn vị cơ sở; góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong Tổng cục khi tham gia giao thông.

Với những thành tích đạt được, ngành ĐTHS TCHC đã được cấp trên tặng thưởng nhiều bằng khen, giấy khen các loại. Riêng tập thể Phòng ĐTHS TCHC được Bộ Quốc phòng, TCHC tặng thưởng 20 bằng khen các loại; 33 lượt cá nhân được Bộ Quốc phòng, TCHC tặng Bằng khen và danh hiệu "Chiến sỹ thi đua"...

Trong thời gian tới, dự báo tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự tiếp tục diễn biến phức tạp; một số loại hình tội phạm mới như tội phạm mạng, tội phạm công nghệ cao tiếp tục xuất hiện với nhiều thủ đoạn phạm tội tinh vi, phức tạp. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, công tác ĐTHS xác định phải đổi mới tổ chức hoạt động theo tinh thần cải cách tư pháp; tiếp tục phát huy truyền thống và những bài học kinh nghiệm thực tiễn đã rút ra; luôn gắn nghiệp vụ điều tra hình sự với nhiệm vụ chính trị của đơn vị; lấy mục tiêu nâng cao sức mạnh tổng hợp của Quân đội, xây dựng TCHC vững mạnh toàn diện làm nhiệm vụ chính trị của mình. Thường xuyên quán triệt phương châm “Lấy phòng ngừa, ngăn chặn là chính”, làm tốt công tác nắm và dự báo tình hình, tham mưu trúng, đúng, hiệu quả với lãnh đạo, chỉ huy các cấp về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự; tích cực tham gia công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật; điều tra, xác minh giải quyết tốt các vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, có tính răn đe, giáo dục cao. Quan tâm xây dựng ngành ĐTHS TCHC ngày càng vững mạnh, trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên đoàn kết thống nhất, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, tinh thông nghiệp vụ và tâm huyết với nghề nghiệp, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống; có mối quan hệ chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị  trong và ngoài Tổng cục; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật, phương tiện phục vụ công tác chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của công tác phòng chống tội phạm thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0.

Nhìn lại 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của ngành ĐTHS Quân đội, các thế hệ cán bộ, nhân viên ngành ĐTHS TCHC tự hào đã đóng góp một phần vào thành tích chung, xây đắp lên truyền thống vinh quang của ngành ĐTHS Quân đội, đó là: Trung thành vô hạn với Tổ quốc, với Đảng, với Nhân dân; tận tụy trong công tác, sẵn sàng hy sinh, vượt qua gian khổ để thực hiện nhiệm vụ; đoàn kết hiệp đồng vì mục tiêu, nhiệm vụ chung. Đồng thời, nguyện nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ, thường xuyên nêu gương “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

Đại tá LÊ ĐÌNH TRƯỜNG

Trưởng phòng Điều tra Hình sự TCHC